Al jaren bind ik de strijd aan tegen de Brabantse drieklapper. Ik vind kussen sowieso iets wat je alleen met dierbaren, familie en intieme vrienden doet en dan het liefst één welgemeende. Maar het werd de afgelopen jaren bon ton om iemand te zoenen die je nog maar net ontmoet had en ook op nieuwjaarsrecepties moest er zo nodig ge 1-2-3’t worden tussen collega’s, in plaats van een warme handdruk.

De coronacrisis is voor ons allemaal zwaar. Voornamelijk natuurlijk voor de mensen die er qua gezondheid en financieel onder lijden. Maar er zijn er onder ons (meer dan je denkt) die er voordelen van ervaren. Dat op anderhalve meter blijven vind ik zelf erg prettig. Geen mensen die ‘letterlijk tegen je aan staan te praten’ en al helemaal geen ongewenste lebbers.

Uit het zuiden

Pas eind jaren ’70 werd het in Nederland gebruikelijk elkaar driemaal te zoenen. De gewoonte kwam eerst op in het zuiden des lands: vandaar die naam ‘Brabantse drieklapper’. Waarschijnlijk is het afkomstig van het Franse platteland en misschien dat het zelfs iets te maken heeft met de heilige drie-eenheid binnen het christendom. In Frankrijk wordt over ’la bise’ gesproken, een vluchtig kusje op de wang, afhankelijk van de regio 2 (Parijs), 3 of 4 keer. In Luxemburg doen ze er 3 en in België is (heel verstandig) is eenmaal vaker de standaard. Voorts: Spanje en Italië 2 kussen, Engeland en Ierland: ook eenmaal en in Duitsland: liever een hand.

Das war einmal

De drieklapper zou zomaar eens passé kunnen zijn. Deze begroeting was, niet alleen voor zoenhaters, toch altijd wat problematisch en vaag omlijnd. Niet zelden liep het uit op ongemakkelijke taferelen. Hoofden die tegen elkaar stootten, armen die ineens blokkeerden of nog erger: toch maar zoenen, terwijl je het niet wilde. Mannen hebben over het algemeen minder problemen met aanrakingen van onbekenden, terwijl vrouwen dan weer toleranter zijn voor fysiek contact met vrienden. Veel vrouwen hebben er daarom totaal geen moeite mee dat de kerst- & nieuwjaarsborrels ook dit jaar niet doorgingen of dat ze dit lekker veilig van achter hun beeldscherm konden doen. Slechte adem en teveel of smerig ervaren parfums zijn daarmee tevens geen ergernissen meer.

Zo sexy met de muilkorf

Maar er is nog een pluspunt. Britse onderzoekers ontdekten: we zien er aantrekkelijker uit met mondkapjes. Wetenschappers van de Universiteit van Cardiff ontdekten dat zowel mannen als vrouwen er beter uitzagen met een kapje dat de onderste helft van hun gezicht verborg. En, jammer voor het milieu: wegwerp chirurgische kapjes scoorden het hoogst. Dit heeft te maken met het feit dat we medici als ‘zorgers voor onze gezondheid’ ervaren en dat hippe stoffen mondmaskers meer met de pandemie zelf worden geassocieerd.  Het eerste deel van het onderzoek vond plaats in februari 2021, toen de Britse bevolking een beetje gewend was aan het dragen van maskers. Vrouwen werd gevraagd om op een schaal van 1 tot 10 de aantrekkelijkheid te beoordelen van afbeeldingen van mannelijke gezichten zonder masker, met een gewoon stoffen masker, een blauw medisch gezichtsmasker en zonder masker.

Zijn het je ogen?

De deelnemers zeiden dat degenen met een stoffen masker aantrekkelijker waren dan degenen zonder masker. Maar door een chirurgische wegwerpmasker zag de drager er nog beter uit. De onderzoekers verklaren dat mondkapjes mensen ook aantrekkelijker maken, omdat ze de aandacht op de ogen vestigen. Eerder onderzoek bewees reeds dat het bedekken van de linker- of rechterhelft van een gezicht mensen er aantrekkelijker uit laat zien, deels omdat de hersenen de ontbrekende gaten opvullen met de ‘andere helft’. En hoe symmetrischer, hoe aantrekkelijker een gezicht wordt ervaren. Dit heeft alles te maken met evolutionaire psychologie. Hoe gelijkmatiger een gezicht eruit ziet, hoe sterker en gezonder onze hersenen de persoon in kwestie zullen ervaren. Tijdens de coronacrisis is dat gegeven nog versterkt. Hoe aantrekkelijker en beschermder iemand eruit ziet, des te veiliger we ons bij haar of hem zullen voelen. Maar het moet voor mannen niet te soft worden. Vooral niet op machismo-achtige werkvloeren.

Italiaans machismo

Daarom eindig ik vandaag met een recente anekdote. Sinds begin januari is het dragen van een medisch mondkapje (FFP2) verplicht in alle binnenruimtes in Italië. Dus politieagenten die met elkaar op patrouille zijn, zullen in de auto een masker op moeten. De politie is nu boos omdat het ministerie van Binnenlandse Zaken hen roze exemplaren heeft geleverd. Agenten weigeren ze te dragen, daarbij het excuus gebruikend dat het niet zou passen bij hun blauwe uniformen. De vakbond laat nu weten: “Op basis van de eed die is afgelegd, moet het uniform met decorum en respect voor het ambt gedragen worden. Roze doet afbreuk aan het gezag.”

Illustratie: Care Mask® Jyo John Mulloor