Maria Aljotsjina van de punkband Pussy Riot werd in september veroordeeld omdat ze had opgeroepen tot demonstraties voor een gevangengenomen tegenstander van het Russische regime, Alexei Navalni. Zij wist recent het land te verlaten, ondanks dat ze onder politietoezicht stond.

De ontsnapping van Maria, die gezien wordt als de leider van Pussy Riot, was groot nieuws. Ze wist verkleed als maaltijdbezorger haar huis met politie voor de deur, te ontvluchten. Haar telefoon liet ze achter, zodat de autoriteiten haar niet konden traceren. Met hulp van vrienden wist ze via Belarus naar Litouwen te reizen. Afgelopen weekend stond ze op podia in Leuven en Amsterdam.

Verlos ons van Poetin

Al 10 jaar vormen de vrouwen van Pussy Riot een ware ‘pain in the ass’ van Vladimir Poetin. Op 21 februari 2012 traden drie leden van de band op tijdens een kerkdienst in de Christus-Verlosserkathedraal (die beroemde met gouden koepels) in Moskou. Het was een protest tegen de herverkiezing van Poetin en de verwevenheid van de Russische staat en de Russisch-orthodoxe kerk. Bij hun nummer dat vertaald  ‘Moeder van God, jaag Poetin weg’ heet, sloegen ze kruisen en vouwden ze hun handen. Binnen een minuut werden ze reeds door bewakingspersoneel van de kerk naar buiten gesleept. Het gefilmde materiaal van dit optreden werd later gebruikt voor hun videoclip.

Vrij vanwege Sotsji

Hierna werden ze alledrie gearresteerd en beschuldigd van hooliganisme. Toen ze in juli van dat jaar voor de rechtbank stonden, begon de internationale pers erover te berichten. De Pussy Riot-vrouwen ontvingen morele steun van artiesten als de Red Hot Chili Peppers, Madonna en Sting. Desondanks werden ze veroordeeld tot twee jaar strafkamp. Op 10 oktober 2012 werd Jekaterina Samoetsevitsj in hoger beroep voorwaardelijk vrijgesproken. De andere twee leden, Nadezjda Tolokonnikova en Maria Aljochina gingen achter gesloten deuren. Omdat de grondwet in Rusland 20 jaar bestond, werden ze eind 2013 vrijgelaten. Zelf noemden de vrouwen het een pr-stunt van Poetin om Rusland beter op de kaart te zetten in verband met de Olympische Winterspelen in Sochji 2014. Veel Westerse landen dachten aan een boycot van de spelen vanwege mensenrechtenschendingen in Rusland.

 ‘I Can’t Breathe’

In februari 2015 brengt de band hun eerste engelstalige nummer en clip uit: ‘I Can’t Breathe’, een jaar later gevolgd door ‘Chaika’. Als reactie op de kandidatuur van Donald Trump en zijn uitpraak ‘Grab them by the pussy’ komen ze met het spottende nummer ‘Make America Great Again’ in oktober 2016. Leden van Pussy Riot worden herhaaldelijk gearresteerd en veroordeeld tot gevangenisstraffen. De band zorgt steeds opnieuw voor opschudding met spraakmakende acties. Zo renden tijdens de finale van het wereldkampioenschap voetbal 2018 in Rusland bandleden het veld op.

Terug kan ze niet meer

De Russische machthebbers plaatsten meerdere leden van Pussy Riot onlangs op een lijst van zogenoemde buitenlandse agenten om hen te intimideren en hun invloed te beperken. Mensen en organisaties die worden aangeduid als buitenlandse agenten moeten verantwoorden hoe ze aan hun geld komen en worden regelmatig onder de loep genomen. Volgens RTL-correspondent Olaf Koens heeft Maria Aljotsjina het nog lang volgehouden in Rusland. “Anderen zijn al veel eerder gevlucht. Aljotsjina wou altijd in Rusland blijven, maar nu is er geen weg meer terug, want ze zal niet meer kunnen terugkeren naar haar thuisland. Niet zo lang dit regime er aan de macht is.”

Anti War Tour

Pussy Riot voert acties, doet stunts en treedt op in steeds wisselende samenstellingen. De boodschap van het collectief is al 10 jaar dezelfde. Ze zijn feministisch, pro-lhbti en voor een scheiding tussen staat en kerk: kortom alles waar Poetin de pest aan heeft. Met hun show toert de groep op dit moment door Europa. De voorstelling gaat over hoe de vrouwen worden vervolgd voor hun protesten in Rusland. Maria schreef er in 2017 het boek ‘Riot Days’ over. Eigenlijk zou de tournee al in 2020 plaatsvinden, maar door de coronacrisis werd dit telkens uitgesteld. Nu zijn ze door de oorlog van Rusland tegen Oekraïne nog urgenter geworden. Met hun tournee, die nu omgedoopt is in ‘Anti War Tour’ halen ze geld op voor een kinderziekenhuis in Kiev. In de show wordt de naam van het dorp Boetsja, waar veel burgerslachtoffers vielen, geregeld gescandeerd en worden beelden van gruwelijkheden die zich in Oekraïne afspelen op schermen geprojecteerd.

In Rusland mag het geen ‘oorlog’ heten

Ook komen de politieke wantoestanden en dwingende maatregelen van het Poetin-regime aan de orde. Nadat de oorlog startte, heeft de Russische regering een wet gestemd die het illegaal maakt om de oorlog in Oekraïne een oorlog te noemen. Russen moeten het ‘een speciale operatie’ noemen. Wie het toch een oorlog noemt op bijvoorbeeld sociale media, riskeert tot 15 jaar gevangenis. Voorts mogen er ook geen foto’s gepost worden van Marioepol of Boetjsa. Ook daar riskeer je tot 15 jaar cel mee. Wie oproept tot meer sancties tegen Rusland, Poetin en de oligarchen kan op 3 jaar rekenen.

Stop het zakendoen met de Russen!

“Het gaat niet om mij, maar om al die Russische politieke gevangenen die nu vastzitten, thuis en in strafkampen!” Aldus Maria Maria Aljotsjina in Het Parool. “Het gaat om alle Oekraïense burgers die nu sterven in de oorlog voor onafhankelijkheid. Wat nu moet gebeuren is dat de wereld stopt met het sponsoren van Poetin, op alle fronten. Het is goed dat McDonald’s vertrekt uit Rusland, maar uiteindelijk is dat vooral symboolpolitiek.” Pussy Riot bepleit dat de wereld helemaal moet stoppen met zakendoen met Rusland. “Alleen als er geen geld meer binnenkomt zal het regime instorten. Tot die tijd gaat Poetin gewoon door met zijn oorlog en het gevangennemen van Russische burgers.” En deze vrouwen kunnen het weten.

Ga de straat op!

Toen de wereld 10 jaar terug Poetin nog z’n gang liet gaan, zag Pussy Riot reeds het grote gevaar en het kwaad.  “Ik hoop vooral dat de hele wereld nu is gaan inzien wat een tiran en dictator Poetin is, en dat hij zo snel mogelijk berecht moet worden voor zijn oorlogsmisdaden!’ Maria benadrukt dat de Russische staat, geleid door Poetin, al jaren geen bestaansrecht meer heeft, vanwege het voortdurend overtreden van alle grondwetten. “Jullie leven in Europa in een democratie. Ga met tienduizenden mensen de straat op om tegen de oorlog in Oekraïne te demonstreren. Besef dat je die keuze hebt en de vrijheid, en dat daar een verantwoordelijkheid bij hoort!”