De Duitse leiders van de uiterst linkse en rechtse flank zijn op TV in aanvaring gekomen over o.a. Adolf Hitler. Bij omroep ARD gingen Alice Weidel van anti-immigratiepartij Alternative für Deutschland (AfD) en de opkomende links-populistische Sahra Wagenknecht van BSW (Bündnis Sahra Wagenknecht) met elkaar in debat.
De twee spraken onder meer over het recente interview dat Weidel had met techmiljardair Elon Musk op zijn socialemediaplatform X. Tijdens dat gesprek beweerde het AfD-kopstuk dat Hitler niet rechts-extremistisch was maar een communist, en ze verdedigde haar standpunt bij de ARD tegenover Wagenknecht. “Hij was van binnen links.” Wagenknecht noemde dat weerzinwekkend, omdat onder de slachtoffers van Hitler ook veel communisten en sociaaldemocraten waren.
“Hoeveel miljoenen mensen hebben de communisten en (Jozef) Stalin vermoord?”, stelde Weidel als tegenvraag. “U bent deze mensen achterna gelopen.” Ze verweet Wagenknecht voormalig Sovjet-leider Stalin te hebben geïmiteerd, verwijzend naar haar communistische verleden. Maar dat ontkende Wagenknecht ten stelligste.
Duitsland gaat op 23 februari naar de stembus. De AfD staat in de peilingen op de tweede plek, met ongeveer 20% van de kiezers achter zich. BSW hoopt de kiesdrempel van 5 procent te halen om in het Duitse parlement zitting te mogen nemen.
(Uit artikel van Olaf Tempelman uit april 2023, dat nu weer superactueel is)
Toen Sahra Wagenknecht begin 1989 toetrad tot het staatsapparaat van de DDR, woonde Vladimir Poetin in haar buurt: hij was door de KGB naar deze Sovjet-vazalstaat uitgezonden. Beiden waren ontsteld toen in november dat jaar de Berlijnse Muur viel. Bijna een kwart eeuw later leidt Wagenknecht de radicale linkervleugel van Die Linke. Op 25 februari 2023 organiseerde ze in Berlijn een demonstratie tegen wat zij ziet als Amerikaanse agressie tegen Poetins Rusland. Ze trok daarmee mensen uit links-pacifistische kringen, maar ook uit extreem-rechtse hoek.
In 2017 ontving Donald Trump een brief uit Nederland met de oproep ‘eerlijk onderzoek’ te laten doen naar de MH17-ramp, dus niet Poetin de schuld te geven. Die brief was behalve door Thierry Baudet ook ondertekend door extreem-linkse complotdenkers als Kees van der Pijl.
In november 2023 diende PVV-Kamerlid Sietse Fritsma een motie in om wapenleveranties aan Oekraïne per direct stop te zetten. Behalve PVV en Forum stemde ook Sylvana Simons van Bij1 voor. In de politieke wetenschap bestaat het ‘hoefijzermodel’, waarin uiterst links en uiterst rechts elkaar bijna raken. Thierry Baudet en Sylvana Simons zijn geen tegenpolen als het gaat om de oorlog in Oekraïne. In Groot-Brittannië staan oud-Labour-leider Jeremy Corbyn en Brexit-coryfee Nigel Farage dicht bij elkaar.
Fox News-voorman en trumpist Tucker Carlson houdt over Oekraïne inhoudelijk hetzelfde verhaal als oud-Pink Floyd-voorman en pacifist Roger Waters. Op 8 februari sprak Waters op verzoek van Rusland de VN-Veiligheidsraad toe. ‘Het Kyiv-regime’, zei hij, heeft Moskou geprovoceerd. Joe Biden (door Waters een oorlogsmisdadiger genoemd, een etiket dat hij Poetin bespaart) gebruikt Oekraïne om het Amerikaanse militair-industriële complex Rusland te laten vernederen.
Extremen raken elkaar, maar de figuur van Poetin vermag het extreem-links en extreem-rechts ook letterlijk bij elkaar te brengen: op zijn regime blijken westerse mensen zowel radicaallinkse als radicaalrechtse wereldbeelden te kunnen projecteren.
Veel radicaallinkse mensen, blijkt uit hun betogen, zien Poetin als een erfgenaam van de Sovjet-Unie, waarvan ze denken dat het een antikoloniale veelvolkerenstaat was. Voor veel radicaalrechtse mensen is Poetin juist de leider van een ouderwetse natiestaat zonder feministische en multiculturele fratsen, de belichaming van klassiek gezag. Behalve Baudet prijst ook ‘mannelijkheidspsycholoog’ Jordan Peterson (met zijn boek 12 Regels voor het leven) Poetins masculiene manier van leidinggeven.
Waar wordt geïdealiseerd, wordt doorgaans ook gedemoniseerd. Zowel bij extreem-links als bij extreem-rechts komt afkeer van de Verenigde Staten voor. Bij links staan ‘de Amerikanen’ voor neoliberalisme en imperialisme, bij rechts voor mondialisme en woke-denken. Mensen die ‘de Amerikanen’ zien als het grote kwaad in de wereld, kunnen coulant zijn voor hun vijanden, conform de leerstelling ‘de vijand van mijn vijand is mijn vriend’.
In het geval van Poetins Rusland wordt die coulance verstrekt door een vaak acuut gebrek aan kennis over de totalitaire Sovjet-wereld waarvan Poetin een product is. Miljoenen mensen werden in dit imperium slachtoffer van terreur. Er is véél over geschreven. Toch vinden vooral oudere radicaallinkse West-Europeanen nog steeds dat het niet aangaat een partij te besmeuren die – althans vanaf 1941 – meestreed tegen Hitler-Duitsland. Wie stelt dat in 1945 een groot kwaad werd verslagen door een coalitie waarvan een ánder groot kwaad deel uitmaakte, kan rekenen op reacties die vaak neerkomen op het zinnetje ‘ik wil niet dat het zo is en dus is het niet zo’.
Zoals een partij die in dogmatische kringen als ‘goed’ is geëtiketteerd niets slechts kan doen, kan een partij die als ‘slecht’ is geëtiketteerd niets goeds doen. In menig extreem-links betoog van mensen uit de school van Sahra Wagenknecht wordt de Amerikaanse invasie van Irak er bijgehaald. Die vond plaats onder valse voorwendselen en liep uit op een catastrofe. Maar het feit dat Amerikaanse neoconservatieven logen over de massavernietigingswapens van Saddam Hoessein, maakt Poetins oorlog tegen Oekraïne op geen enkele manier minder misdadig en de huidige Amerikaanse steun aan Oekraïne op geen enkele manier minder gerechtvaardigd.
Een ander verwijt komt erop neer dat steun aan Oekraïne van hypocrisie en racisme getuigt. De Indiase schrijfster en politiek activiste Arundhati Roy schreef over die hypocrisie in The New York Times: ‘Als bruine en zwarte mensen worden gebombardeerd (…). maakt het niet uit, maar bij witte mensen ligt dat kennelijk anders.’ Dergelijke argumentatie is ook in zwang bij een partij als Bij1. Afgezien nog van het feit dat Poetins agressie niet alleen witte mensen treft – neem het lot van de Krim-Tataren –, lijken dergelijke auteurs te zeggen: witte mensen hebben de afgelopen eeuwen zoveel ellende aangericht in de wereld dat andere witte mensen nu geen bescherming verdienen, ook al valt een agressor hun land binnen.
Vreemd genoeg zien mensen uit de antiracismeschool (Sovjet-) Rusland vaak als een antikoloniale mogendheid. Dat de Sovjet-Unie weliswaar geen koloniën had in Afrika, maar vanaf 1944 de helft van Europa koloniseerde en aan terreur onderwierp, lees je nooit eens terug bij hen.
Vervang in een extreem-linkse Poetin-apologie het woord ‘antikoloniaal’ door ‘antiwoke’ en je krijgt een extreem-rechtse Poetin-apologie. In de optiek van veel radicaalrechtse denkers is Poetin een ouderwetse leider die dapper in roeit tegen de kwalijke hoofdstroom van onze tijd. Hij verzet zich tegen de aanval op de klassieke natiestaat, het mannelijk gezag en het heteroseksuele kerngezin. Hij belichaamt de weerstand tegen het feminisme, multiculturalisme, klimaatactivisme en de emancipatie van seksuele minderheden.
Bij exteemrechtse complotdenkers komt daar bij dat ze Poetin zien als iemand die, net als Trump, geen deel uitmaakt van een samenzwering van wereldelites. Voor veel trumpistische complotdenkers gold Hillary Clinton als summum van dat elitaire kwaad. Voor veel extreem-rechtse complotdenkers die op de hand zijn van Poetin, wordt het kwaad ook gepersonifieerd door een vrouw, de Duitse Buitenlandminister Annalena Baerbock. Die is feminist, afkomstig uit de milieupartij Die Grünen en een fervent pleitbezorger voor militaire steun aan Oekraïne.
Op Joop.nl las ik recent een heel opgetogen stukkie over dat een of andere Britse komiek zou hebben ‘bewezen’ dat Hitler een ultrarechts zou zijn geweest. Dit omdat politiek rechts ervan wordt beticht de wet van Godwin te misbruiken om de linkse fascisme- & nazi-roepers tot bedaren te brengen. Ik moest er smalend om lachen. Want alsof het voor de miljoenen slachtoffers uitmaakte of ze met links aangeschafte Zyclon B vermoord werden of met rechtse.
Eerst moet ik even ‘De Wet van Godwin’ toelichten. Dit is een aforisme over de internetcultuur dat in 1990 door Mike Godwin bedacht werd. Die luidt: “Naarmate een online-discussie langer duurt, nadert de waarschijnlijkheid van een vergelijking met de nazi’s of Hitler tot 1.” Oftewel: een dergelijke vergelijking slaat elke discussie plat. Klopt. Aanvullinkje: als je meldt dat je geen vlees eet, komt Godwin II om de hoek kijken. Namelijk: “Weet je wie er ook vegetariër was? Hitler!” Ja joh, je meent het. Dit is overigens al tig jaar ontkracht, maar soi.
Tijdens corona werden de godwinnen ook van stal gehaald. De pandemie-maatregelen werden door een deel van de tegenstanders vergeleken met die tegen de Joden destijds. Bij protestdemo’s werden zelfs de gele sterren uit WOII gedragen. Een gotspe natuurlijk. Dat vonden alle brave burgers en gutmenschen.
Om de aandacht van het Russisch-Oekraiense conflict en die tussen Israel en Hamas wat weg te halen, bezondigen mensen met veel anti-Amerika-sentimenten zich momenteel eveneens aan ‘godwinnen’. Trump is een fascist, Musk is een narcistische nazi en Zuckerberg is een collaborateur.
Is het belangrijk om te weten of fascisme rechts is of links? Volgens mij maakt het echt geen klont uit. De mensheid is zo opportunistisch als de neten. Hannah Arendt omschreef het ooit zeer treffend: “Het doel van een totalitaire leer is nooit om overtuigingen bij te brengen, maar om het vermogen om een eigen mening te vormen te vernietigen.” Volg de leider dus.
Of het nu van links of van rechts komt: totalitaire systemen (dit is dictatuur met controle) zijn het dodelijkst. Wat dat betreft ontvangt Hitler slechts ‘brons’ in de dodelijkheidsranking. Mao en Stalin “winnen”.
Illustratie: pxhere.com
