De Noorse beachhandbalsters kregen een fikse boete omdat zij zich op het Europees kampioenschap niet aan de kledingvoorschriften hadden gehouden. Te bloot? Nee! Te bedekt dan? Ja! Hoofddoek of boerka? Nee! De overtreding betrof het feit dat de vrouwen een korte broek droegen tijdens een wedstrijd. De vrouwen besloten om niet langer in hun iememini bikinibroekjes te sporten.
Boete, want niet bloot genoeg
Ze droegen daarom een standaard sportbroek, net als hun mannelijke evenknieën en daarvoor moeten ze als straf €1500,- dokken. “De tuchtcommissie heeft een zaak van ongepaste kleding in behandeling genomen. Noorwegen speelde in de wedstrijd om de bronzen medaille met korte broeken die niet voldeden aan de uniforme voorschriften voor atleten zoals die gedefinieerd zijn in de IHF Beach Handball Rules of the Game. De tuchtcommissie heeft besloten een boete op te leggen van €150 per speelster, in totaal €1500 aldus”, zo schrijft de Europese Handbal Federatie.
Nerveus hoog opgesneden slipjes
De sportshorts bedekken dus ‘te veel’ van het sportieve vel. Volgens de voorschriften moeten handbalsters een topje dragen gecombineerd met een bikinibroekje met een ‘nauwsluitende pasvorm, dat is uitgesneden in een opwaartse hoek naar de bovenkant van het been’. Jawel. De zijbreedte van het slipje mag maximaal 10 cm zijn. Maar de Noorse sportvrouwen zijn het zat, vinden de voorgeschreven kledij ongemakkelijk tijdens het spelen en deden dus een gewone korte broek aan. “We dachten: nu gaan we het doen ook. We zien wel wat er gebeurt”, aldus strandhandbalster Katinka Haltvik. De Noorse handbalbond stond achter het besluit van haar speelsters en zegde van tevoren reeds toe een eventuele boete te bekostigen.
Vrouwen, verenigt u!
De Noorse ploeg kreeg internationale veel bijval. “Het is zo onterecht”, vindt ook Valérie Nicolas, bondscoach bij de Franse collega’s. “Boetes moeten geen onderdeel van de discussie vormen. Om verandering te bewerkstelligen moeten landen samen opstaan en dat doen we nu. Als er niks verandert voor het volgende kampioenschap zullen wij zelf ook druk uitoefenen door te spelen in kleding die onze sportvrouwen zelf uitkiezen. En we zullen zelf de consequenties daarvan aanvaarden.”
Gaat het om de sport of om de ‘sportbabe’?
Inge Claringbould, onderzoeker gender & diversiteit aan de Universiteit Utrecht zag de vrouwensporten ook verseksualiseren, vertelt zij in het AD. “Ik vind het zó stereotiep. Dat vrouwen er zo uit moeten zien om hun sport aan de man te brengen en dat hun kleding afleidt van waar het om gaat: de prestatie.” Sportpsycholoog Karin de Bruin noemt het voorbeeld van de vrouwelijke sprinters. “Ze moeten me nog altijd uitleggen waarom zij wél blote buiken hebben en de Usain Bolts niet.’’
Ook turnsters gaan bedekter
Een aantal Duitse turnsters ging de strandhandbalsters dit voorjaar voor. Ook zij zijn helemaal klaar met hun ‘wedstrijduniform’. Op de openingsdag van de EK in Basel verscheen Sarah Voss met bedekte armen en benen. Het tenue voor vrouwen was al langer onderwerp van gesprek, maar nog niet eerder maakten vrouwelijke turners zo’n statement. De meesten vinden de hoog opgesneden pakjes onprettig. Die kruipen vaak omhoog en zijn feitelijk altijd een maat te klein. En wanneer turnsters de weinige stof uit hun bilnaad trekken tijdens een toernooi, krijgen ze nog strafpunten op de koop toe. Sarah Voss meldde bij de ZDF: “Als kind vond ik de pakjes niet zo erg, maar toen ik in de puberteit kwam, begon ik het wel ongemakkelijk te vinden. Je voelt je soms heel naakt.”
Heteroseksuele mannen bepalen de norm
Bij trainingen wordt altijd al meer bedekking gebruikt, maar bij wedstrijden gebeurde dat tot nu toe alleen om religieuze redenen. Nu maken diverse topsportsters een duidelijk statement door in kleding te verschijnen waar zij de voorkeur aan geven. Andrew Barringer laat namens de strandhandbalbond weten dat het thema hoog op de agenda staat. “We zijn vastbesloten om dit onderwerp onder de aandacht te brengen, maar een wijziging van de regels kan alleen door de Internationale Handbalfederatie gebeuren.” Zo snel zal het allemaal niet gaan. ‘Sex sells’ is in veel vrouwensporten nog steeds het motto. Er moet een cultuuromslag gemaakt worden. “Het verdienmodel zal hetzelfde blijven zolang de sportwereld hetzelfde blijft” aldus Inge Claringbould. “Zolang heteroseksuele mannen de dienst uitmaken in besturen, media en sponsoring, zal het heteroseksuele schoonheidsideaal dominant zijn. Zij kijken met die zogeheten ‘male gaze’ naar vrouwen en dan krijg je zoiets expliciet seksistisch als het swimsuit issue van Sports Illustrated.”
Laat het aan de vrouwen zelf over
Veel feministen met mij zijn in het warretje. Er zijn er die zo doorschieten dat ze het bedekken van vrouwen goedpraten, omdat de andere kant de vrouw teveel als lustobject neerzet. Alsof bepaalde gelovigen er ooit zelf voor hebben gekozen hun hoofd of meer te bedekken: dat doet hun godsdienst voor hen. En alsof vrouwen er zelf voor kiezen om zo bloot, strak en sexy mogelijk te sporten: dat doen de sportbonden, die dus nog steeds bol staan van de macho-cultuur, voor hen. “Ineens kan niks meer” hoor ik de mannen mopperen de laatste tijd over (sport)vrouwen die zich meer bedekken. Daarmee verraden ze zichzelf natuurlijk. Want heren, luister en huiver: het was niet ‘ineens’ en het was ook nimmer okee. Nu trekken de sportsters hun mond (en hun kledingkast) verder open. Ze voelen zich daartoe eindelijk vrij. Dat is een uitstekende ontwikkeling.
Illustratie: Pxhere
