Iedereen weet het, maar laat zich er veelal wel door leiden. Grote techbedrijven bepalen met hun algoritmes welk nieuws we wel of niet te zien krijgen en dat vormt een bedreiging de democratie.
Aldus een onderzoek van het Commissariaat voor de Media (CvM). Met name jongeren, op wie het onderzoek zich richtte, die hun informatie vooral van sociale media halen, missen door de algoritmes veel. Het CvM noemt dat schadelijk omdat een gevarieerd en pluriform nieuwsaanbod nodig is om een mening te vormen en een gezond publiek debat te voeren.
Boomers kijken naar het Journaal
Het blijkt dat 78% van de jongeren het nieuws oppikt via Instagram, Tiktok en YouTube, dat daar vaak automatisch voorbij komt. Jongeren zijn er niet bewust naar op zoek. Ze gebruiken zoekmachines voor het vinden van extra informatie en om te controleren of iets klopt. Nieuwswebsites of -apps worden daarvoor een stuk minder gebruikt. Welke berichten mensen niet lezen of anderszins niet bereiken bepaalt net zoveel als datgene wat hen wel bereikt. Daarmee werken de algoritmes polarisatie en op den duur ook radicalisering in de hand. Zeker omdat dit momenteel enorm aangewakkerd wordt door de situatie in het Midden Oosten.
Voor media-organisaties is het lastig om geld te verdienen met nieuws op sociale media. Dat geldt met name voor private merken. Zo verdienen kranten vooral geld aan oudere, betalende abonnees en commerciële televisieorganisaties aan advertentie-inkomsten. Op sociale media wordt vooral geld verdiend door de techbedrijven zelf. Grote landelijke nieuwsmerken zoals De Telegraaf, RTL Nieuws, NU of de NOS zijn bij driekwart van de jongeren bekend. Maar merken met een platform specifiek gericht op jongeren doen het beter. Zoals NOS Stories en NOS, maar ook Cestmocro en RapNieuwsTV. Die laatsten zijn populaire diensten die zelf geen nieuws maken, maar het wel aangekleurd verspreiden.
Juichen over de doden?
En dat levert veel online agressie op. Dan moet je jezelf regelmatig terugfluiten om de onschuldigen van alle partijen als mensen te blijven zien, zo weet ik uit eigen ervaring. Als je dat niet doet, wordt het al snel hooligangedrag. Ik kan niet juichen om de doden. Ik geef toe: bij de gedode terroristen, die zelf liters bloed aan hun handen hadden kleven, voel ik een soort van opluchting. Maar burgerbevolkingen van welke partij ook, die gewond raken of zelfs sneuvelen, zijn keer op keer het bewijs dat oorlog werkelijk hel is. Elkaar ontmenselijken ligt daaraan ten grondslag.
Behalve de emoties zijn wij mensen (als het goed is) uitgerust met de rede, de ratio. Een helikoptervisie ontwikkel je gedurende het leven. Daarom zijn jonge mensen ook eerder fanatiek naar één kant van het verhaal gericht dan de ouderen, die al veel meer gezien hebben. De Midden Oosten-oorlogen zijn zowel geopolitiek als cultuurpolitiek, dat laatste heeft tevens een sterke religieuze component. Israel is het brandpunt van de wereld. Zowel letterlijk als figuurlijk en zowel qua emoties als defensie-technisch.
Iran & Afghanistan lijken nu veel verder weg
In Iran zitten zowel de breinen als het geld van de jihad. Het land was tot plusminus 1980 een hoogstaande beschaving in een ietwat ouderwetse monarchie. Zoiets als wij nu in Nederland met ons koningshuis hebben, toch een achterhaald instituut. En uiteraard moest de sjah destijds met zijn rijkdommen en decadentie oplazeren. Maar wat ervoor in de plaats kwam was vele malen erger. Iran ging honderden jaren terug in de tijd. Net als Afghanistan, waar de hippies in de jaren 70 hun vrijheid vierden.
Bijgevolg lijken deze totalitaire landen voor jongeren ook veel verder van hun bed, dan ze in werkelijkheid zijn. Dat de internetgeneratie sociale media als nieuwsbron gebruikt, noemt het CvM-rapport een probleem omdat zij zo de waardevolle en kwalitatieve informatie die nieuwsmerken te bieden hebben niet meer tegenkomen of gebruiken, terwijl ongecheckte berichten wel vrijelijk de ronde kunnen doen. Van de ondervraagde jongeren vindt 58% zelf dat ze wel op de hoogte blijven van het nieuws omdat het automatisch voorbij komt op hun favoriete kanalen. 27% besteedt iedere dag bewust tijd aan het bijhouden van nieuws. Bij de oudere generatie is dit 56%.
Links is naïef. Rechts is niet lief….
Mensen van mijn generatie hebben dat bewust meegemaakt, dus voor ons is het islamistische gevaar sneller te herkennen. Cease Fire roepen en schreeuwen dat geweld altijd verderfelijk is, is in dit geval te simpel. Er staat meer op het spel. Er woedt, ook in Nederland, een cultuurstrijd. De PVV haalde bij de laatste TK-verkiezingen de meeste zetels. Links heeft de neiging om daarover heel hard te gaan huilen, brullen en schelden. Maar dat leidt alleen maar tot meer groei van het rechtse ‘kamp’. Negeer vooral de signalen van een groot deel van de samenleving en je bent op weg naar een schijndemocratie.
De motie van GroenLinksPvdA en D66 die de regering op wilde roepen geen wapens naar Israël te exporteren, is gisteren met ruime meerderheid verworpen. Voor stemden: SP, GroenLinksPvdA, D66, Volt, Denk en PvdD. Geert Wilders daarentegen reageerde in het Hebreeuws op de bedreiging van Israël door Khamenei. Hij spreekt zijn onvoorwaardelijke steun aan Israël uit en trekt daarmee wereldwijd de aandacht. Onvoorwaardelijke steun zou ik niet uitspreken. Wel de alleszins redelijke steun. De enige joodse staat ter wereld, de enige democratie in het Midden Oosten (al valt er ook genoeg kritiek te geven op Israel) moet overeind blijven. Zoals Oekraïne een bufferzône is met Rusland, zo is Israel dat met de grote moslimwereld. En vergis je niet: de afstand van Cyprus naar Israel is korter dan die van Amsterdam naar Parijs.
Cultuurcrisis
Terrorisme en het offeren van de eigen bevolking passen in de cultuur van de jihad. Onze asielcrisis (ook al mag ik dat woord niet gebruiken van velen) is een cultuurcrisis. We moeten enerzijds immigranten als medemensen blijven zien en nimmer in arrogantie vervallen, want dat werkt haat in de hand. Maar het probleem is dat de haat tegen onze vrije cultuur uit een groot deel van de immigranten zelf onze kant op komt.
En dan ben ik terug bij Geert Wilders & Co. Nederlanders die zich onveilig voelen hebben op hem gestemd. De partijen die gisteren wederom opriepen tot het niet meer leveren van wapens, voelen zich ver verheven boven het ‘rechtse plebs’. Omdat ze in hun eigen elitaire bubbel verkeren en als zogenaamde ‘social justice warriors’ (SJW) geen oog hebben voor de oorspronkelijke achterbannen van de socialistische partijen.
Wie trekt wie voor?
Ik gebruik nog maar eens deze metafoor: “Als je je geadopteerde kinderen voortrekt ten koste van je eigen kinderen, heb je gegarandeerd familieruzie.” Die familieruzie hebben ze in Israel – Palestina al decennialang en daar kijken we hier op neer. Maar een veenbrand (volkswoede) is een smeulend vuur dat tot een verwoestende brand leidt als het wordt verwaarloosd. Luister naar elkaar. Aanstonds is het weer 7 oktober, een jaar na de grote afslachting van de joden. Op die dag ‘pro-Palestina-demo’s’ organiseren is minstens zo schadelijk als demonstratieve koranverbrandingen. We moeten minachting en ontmenselijking vermijden en terug naar het poldermodel. In de jaren ’90 waren de Nederlanders gemiddeld stukken gelukkiger dan nu. En laat dat nou net de periode zijn voordat het internet gemeengoed werd.
Illustratie: Freepik.com
