De vibrator heeft al een hele lange geschiedenis. Als stoomgedreven apparaat was hij er in 1850, maar al ver voor die tijd werd vaginale massage toegepast als middel bij – wat men toen noemde – hysterie bij vrouwen.
Dit verhaal is uitstekend vastgelegd in de speelfilm ‘Hysteria’ uit 2011. Wat niet veel mensen weten is dat de vibrator één van de eerste ‘huishoudelijke’ apparaten was, die zowel op een batterij als later op elektra kon gaan trillen.
In de bouwmarkt
Vandaar wellicht dat ze qua vormgeving nog lang deden denken aan haardrogers, wafelijzers en schroef-boormachines. Maar gedurende de 2e helft van de 20ste eeuw worden ze uitgesprokener en iedereen kent wel de penisvormige dildo’s.
Baarmoeder
Hippocrates dacht in de 5e eeuw voor Christus dat de uterus geen vaste plek had in het vrouwenlichaam en dus her en der vreemde dingen deed, waardoor vrouwen ziek werden. Daarom werd het ook hysterie genoemd, naar het Griekse woord voor baarmoeder: hysteros. De aandoening werd gekaraktiseerd door nervositeit, vasthouden van vocht, slapeloosheid en een gebrek aan eetlust.
(H)op naar de dokter
Galen, een Griekse medicus, legde de oorzaak van hysterie bij seksueel gemis, vooral voorkomend bij gepassioneerde vrouwen. Hij ‘diagnosticeerde’ het bij nonnen, maagden, oude vrijsters, weduwen en ook bij getrouwde vrouwen die blijkbaar niet aan hun trekken kwamen. Masturbatie zou hen kunnen genezen. Vrouwen mochten die behandeling echter niet zelf uitvoeren, maar moesten daarvoor naar de dokter. Deze methode raakte, door ethische, morele en religieuze meningen versterkt, in de vergetelheid.
Onbevredigd
Dat veranderde pas weer toen ook Sigmund Freud in 1895 beweerde dat hysterie ontstond bij vrouwen die seksueel onbevredigd waren. Een handmatige massage met een ‘paroxysme’ tot gevolg, werd de officiële medische remedie. Het probleem was dat artsen de vraag niet konden bijbenen en zo’n behandeling soms erg lang duurde.
Kuren
Tegen het einde van de 19e eeuw werden in kuuroorden waterbehandelingen gebruikt, die het al efficienter maakten. De Franse bekken-douche van rond 1860 bestond uit iets dat er uitzag als een brandslang onder hoge druk, gericht op de clitoris. Er werd beweerd dat het binnen 4 minuten een orgasme veroorzaakte.
Vibreren
Het eerste echte ‘masturbatie-apparaat’ werd in 1879 gemaakt door Weiss en werd aangedreven door een batterij. Met de verspreiding van het elektriciteitsnet werden meer apparaten ontwikkeld die hierop konden worden aangesloten. Ze leverden destijds vibraties op van 1000 tot 7000 pulsaties per minuut. Voila: het woord vibrator was geboren.
Medische behandeling
Ook toen nog werden ze louter bediend door artsen, wat het medisch hield, waardoor het als toelaatbaar werd beschouwd. Maar belangrijker: het medische paradigma door de eeuwen heen was dat het seksuele genot van een vrouw gepaard moest gaan met penetratie door haar man. Een beetje wrijven door de dokter was dus nog te accepteren, omdat er niets in de vagina werd gestoken.
Stomme films
Toen de behandelwijze van hysterie met de vibrator eenmaal het medische juk had afgeworpen en ruimschoots beschikbaar werd voor thuisgebruik, stopten artsen met het toepassen. Voor WO I werd reeds op grote schaal geadverteerd voor deze bijzondere ontdekking. Echter, met de komst van de stomme film, waarin het als seksueel hulpmiddel werd gebruikt, raakte ze weer in diskrediet. Genot werd in het Victoriaanse tijdperk als wat anders gezien dan doktersvoorschrift. Vibrators verdwenen zodoende een halve eeuw uit beeld, hoewel ze nog wel steeds te koop waren op schimmige plaatsen en/of bijvoorbeeld aangeboden werden als ‘nek-massage apparaat’.
Postordercatalogus
Na de seksuele revolutie van de jaren ’70 werd er weer opener gesproken over de vibrator en verscheen zij weer open en bloot op de markt en bij postorderbedrijven, meestal als vleeskleurige ‘massagestaaf’ (penisvorm). De echte seksuele revolutie van vrouwen werd een feit in de jaren ’80. Toen namen zij eindelijk letterlijk en figuurlijk zelf het heft in handen en durfden zij onder elkaar en ook openlijk te spreken over hun ‘plastic boyfriend’. Onder leiding van vrouwen werden nieuwe types ontwikkeld en verschenen ze in allerlei vormen, kleuren en functionaliteiten.
Sex And The City
In een van de eerste afleveringen van ‘Sex And The City’ in 1998 is er het TV-debuut van Jessica Rabbit. Zij zorgde voor stimulatie van alle hoekjes en gaatjes van de vrouwelijke intieme zône. Dat zorgde voor een enorme opflakkering van de verkoopcijfers. ‘Soldaat-altijd-paraat’ werd het apparaat door vrouwen knipogend aangeduid. Een typische toy uit de periode ‘Girlpower’, de derde feministische golf.
Vrouwendomein
In dit derde milennium hoef je voor een ‘niet-zeurend, maar neuriënd vriendje’ als vrouw niet meer naar een goor straatje achteraf, maar kun je terecht in door vrouwen gerunde sexshops (ook in de digitale wereld), waar je nog adviezen krijgt ook. Vrouwen nemen de wereld van de seksspeeltjes over en dat is natuurlijk niet zo gek, als het gaat om fijne hulpjes voor henzelf. Niet alleen de werking is beter, ook aan design is gedacht. Soms zijn het ware kunststukjes die je gewoon op de tafel kunt laten staan.
Mail & Female
Met Tarzan als icoon zou Mail & Female al in 1988 een eigen wereld creëren waarin seks geassocieerd wordt met vrijheid, liefde en een positief gevoel. De catalogus (er was nog geen internet) veroorzaakte een ware hype. Een wereld waarin vrouwen alles te weten konden komen over hun eigen lichaam en seksualiteit. En eerlijke informatie over waarom wat werkt en hoe. Het was de tijd van Madonna en de oprichters van deze feminiene sexshop, Hanni Jagtman & Ellen van der Gang, gingen er vanuit dat er veel vrouwen moesten zijn, die wilden opkomen voor haar eigen rechten op seksueel genot.
Alle meisjes een vibrator
Onder hun motto’s: ‘Geniet en Laat Genieten’ en ‘Alle Meisjes een Vibrator’ richtten ze zich op vrouwen en de mannen die van hen houden. Deze open manier van omgaan met het onderwerp en de verfrissende kijk werden door de (internationale) media opgepikt. De reacties waren positief: “Eindelijk! Waarom nu pas?” Inmiddels, ruim 30 jaar verder, zijn sekswinkels en vibrators vriendelijker en maatschappelijk mainstream geworden. En zijn de bedenkers, de makers, de verkopers en de managers van erotiekondernemningen vrouwelijk.
Mainstream
Christine le Duc, een bekende erotiekketen in Nederland, zag de omzet het afgelopen coronajaar bijna verdrievoudigen. Het bedrijf heeft niet voor niets een vrouwennnaam en Audrey van Ham (44) is de CEO. Zij bevestigt in De Ondernemer dat de vervrouwelijking de reden is van het succes. “Deze business was tot voor kort een echte mannenwereld, gekenmerkt door een cowboycultuur. Dat is nu echt aan het veranderen: je ziet nu een hele stroming van bedrijven ontstaan die worden gerund door vrouwen.”
Verfijnd
Er zijn anno nu vibrators die werken op bluetooth, gouden buttplugs, fetisj kleding, tantra-eieren, gel om de vaginamond te verstrakken en G-spot-boostercrème. Er is onder invloed van vrouwelijke ontwerpers meer aandacht voor kwaliteit: materialen verbeteren, slechte plastic zijn inmiddels verboden en er is meer zorg voor de totale vormgeving. De producten zijn ook steeds fijner af te stellen, ze zijn oplaadbaar, waterproof, duurzamer en geruisloos.
Puur op de vrouw
Blijkbaar zorgen vrouwen steeds beter voor zichzelf, zeker in tijden van stress en corona. Onderzoek van Christine le Duc wijst dat uit en zij merken dat natuurlijk aan de verkoop. “Vrouwen hebben 40% meer lingerie gekocht, maar hebben ook massaal ‘love toys’ aangeschaft. De luchtdrukvibrator van Womanizer loopt heel erg goed. Deze is gebaseerd op een relatief nieuwe techniek. Het is minder samen en puur op de vrouw gericht. Je krijgt op een andere manier een orgasme: beter en sneller. Ook de basiscategorie vibrators loopt goed.”
Beeld: Wikimedia.commons
