De nu 93-jarige Ruth Westheimer overleefde als kind de Holocaust, vertrok naar Israel, werd scherpschutter in het leger, studeerde aan de Parijse Sorbonne en ging daarna naar de Verenigde Staten. Daar werd zij de eerste vrouwelijke en de beroemdste hoogleraar Seksuologie ter wereld.
Nu als ‘grand old lady’ staat ze nog steeds volop in het leven en werken aan o.a. Columbia University. Anno 2021 is het (zeker in Europa) moeilijk voor te stellen, maar 40 jaar geleden was iemand die op de radio het woord ‘vagina’ uitsprak of op televisie de mensheid openlijk informeerde over mannen die te snel klaarkomen, we-reld-schok-kend. ‘Ask Dr. Ruth’ werd een begrip.
Boek op de kast
Dr. Ruth werd als Karola Ruth Westheimer in 1928 in Frankfurt geboren als enig kind van een liefdevol, joods, echtpaar. In haar ouderlijk huis lag op de bovenste plank van de kast een boek ‘Het ideale huwelijksleven’. “Ik keek in dat boek als er niemand thuis was. Er stonden allerlei seksuele posities in afgebeeld”, vertelt ze gniffelend. “Dus dat doen mijn ouders, zei ik tegen mezelf.” Om er later aan toe te voegen: “Hoewel mijn ouders niet de mogelijkheid hebben gehad om mij later te kennen, hebben ze mij dus wel gemaakt tot de persoon die ik tegenwoordig ben!”
Vraag maar raak
In de documentaire-film ‘Ask Dr Ruth’ blikt Prof. Dr. Westheimer terug op haar bewogen jeugd en hoe zij één van de belangrijkste woordvoerders werd in de seksuele revolutie. Een eerbetoon aan een vrouw die met haar adviezen een beslissende invloed had. Slechts 1.40 groot, een zwaar accent en een op z’n zachtst gezegd ‘oma-achtig uiterlijk’: geen aanbevelingen om een TV-ster te worden. Maar Dr. Ruth flikte het. Met onderwerpen als het vrouwelijk orgasme, het gebruik van een vibrator, homoseksualiteit, Hiv/Aids, grote schaamlippen en kleine penissen, ging ze de Amerikaanse preutsheid te lijf. Inmiddels zijn er Dr. Phil en Dr. Dre, maar Westheimer was de eerste, nog ver voor Oprah, die genoeg had aan haar voornaam.
Joodse overlevingshumor
Haar vroege herinneringen zijn in de film in animatievorm gegoten. Een sproetig Joods klein meisje dat van onder de tafel naar grote soldatenlaarzen kijkt en ziet hoe haar vader meegenomen wordt en dat daarna door haar moeder op de trein wordt gezet naar een weeshuis in het veiliger Zwitserland. Na een poosje stoppen de brieven van haar inmiddels door de nazi’s vermoorde ouders. Ja, zijzelf haalt de bevrijding in 1945, maar ze is eenzaam en alleen. Ze verhuist daarom naar Israel, gaat in een kibboets wonen en wordt sniper en scout voor de IDF. Haar beperkte lichaamslengte komt haar daarbij goed van pas. Naar eigen zeggen leerde ze schieten door Hitler in te beelden als haar doelwit. Nadat ze bijna haar benen verloor bij een explosie, hangt ze haar carrière als schutter aan de wilgen.
Sorbonne
Ze gaat naar Parijs, studeert er aan de Sorbonne en stapt daarna samen met haar echtgenoot op de boot naar Amerika. De bedoeling was een kort verblijf, maar New York voelt als thuiskomen. Ze zal er nooit meer weggegaan en krijgt er haar kinderen, al overleeft haar huwelijk het niet. Daar zat een belangrijke les in voor Ruth: “Het ontbreken van een bevredigend seksleven kan een probleem zijn, maar verveling op intellectueel gebied is onoverkomelijk.” Haar carrière als seksuologe begint met een baan bij organisatie Planned Parenthood. Het inspireert Ruth om meer onderzoek te doen naar seksualiteit, en met een PhD. op zak meldt ze zich als onderzoeker bij het Presbyterian Hospital in New York.
Taboes
Toch kennen de meeste mensen Dr. Ruth niet van haar wetenschappelijke werk, maar vanuit de media. Ze start in 1980 bij de New Yorkse radiozender WYNY-FM met ‘Sexually Speaking’. De hoofdredacteur durft het niet aan om het programma live te doen en dus wordt het opgenomen. Het was op allerlei manieren taboedoorbrekend. Mensen bleven in de auto zitten, om alleen naar haar te luisteren. Ze wordt getooid met bijnamen als ‘oma Freud’ en ‘de vrolijke sekskabouter’, krijgt een dagelijkse personality-show op TV, schrijft tussendoor ook nog eens 40 boeken over het ‘onderwerp der onderwerpen’ en haar scherpe inzichten vliegen de hele aardbol over. Haar bijzondere uiterlijk en manier van spreken zijn iconisch geworden. “Het is een combinatie tussen Duits, Hebreeuws, Zwitsers en Frans”, vertelt ze aan The Guardian. “Zodra mensen het horen, weten ze meteen dat ik het ben.”
Emancipatoir
Dr. Ruth’s belangrijkste boodschappen: ‘Size doesn’t matter’, ‘Use it or loose it’ en ‘equality’. Ze luistert naar en geeft adviezen aan iedereen: ongeacht iemands afkomst, gender of seksuele voorkeur. Haar moedige moeder redde het leven van haar enige kind in WOII. Ruth wilde wat terug doen voor de mensheid. ‘U hebt mijn leven gered’, krijgt de seksuologe dan ook nog dagelijks te horen. Dr. Ruth heeft zich ingezet voor de emancipatie van de vrouw. In een gesprek met haar kleindochter vertelt ze hoe ze blijft vechten voor gelijke rechten, gelijke lonen en het recht op abortus voor vrouwen. Maar ‘feminist’ vindt ze een raar woord. Waarschijnlijk omdat gelijke rechten voor haar de normaalste zaak van de wereld zijn. Ze kreeg het voor elkaar om de VS meer open-minded te laten denken, met (ook al bijzonder in die tijd) veel aandacht voor de vrouwelijke seksualiteit. ‘Dit televisieprogramma bevat expliciete, seksuele taal en is mogelijk niet geschikt voor elke kijker. Uw host is Dr. Ruth K. Westheimer.’ Met deze tekst werden Amerikaanse televisiekijkers in de jaren ’80 nog gewaarschuwd voor de adviezen van de scherpzinnige, goedlachse therapeute. “Kleine mensen zijn de beste minnaars”, zegt ze. En zo lijkt ze alles met haar onmetelijke positivisme weg te lachen.
Holocaust
Over het leed in haar leven is ze terughoudener. In de docu zien we Dr. Westheimer in het bescheiden appartement in Manhattan, dat ze 55 jaar geleden kocht. Ze vertelt er honderduit over haar onverwachte mediacarrière. Maar gevraagd naar haar jeugd, wuift ze veel weg. Toch slaagt regisseur Ryan White erin haar vertrouwen te winnen. Meer zelfs: haar te overtuigen de reis terug naar Europa te maken, naar het Zwitserse weeshuis waar ze sinds het uitbreken van de Tweede Wereldoorlog woonde, en waar ze pas jaren na dato officieel verneemt dat haar beide ouders de Holocaust niet hebben overleefd.
Een aantal boeken van Dr. Ruth zijn in Nederlandse vertaling verschenen, zoals ‘Seks voor Dummies’, ‘Je eerste liefde’, ‘Gids voor de getrouwde man en vrouw’ en ‘De kleine seks voor Dummies’, waarvan er een aantal nog te krijgen zijn. De docufilm is op diverse manieren te streamen.
Beeld: Hulu
