Laila Laurel zwaaide twee jaar geleden af als 3D-designer aan de University of Brighton met als afstudeerproject twee stoelen. Eentje voor mannen, die met hun knieën dicht tegen elkaar moeten zitten. De andere stoel moet vrouwen aanmoedigen zich breder te maken en zelfverzekerd hun territorium in te nemen.
De ontwerpster kreeg hiervoor de New Designers Belmond Award voor opkomend talent: een geldprijs van £1000,- én de kans om een product te ontwerpen voor Belmond, een hotelgroep met vestigingen over de hele wereld.
Fenomeen
De Laurel-chairs zijn een gedurfd ontwerp. “Ze zijn niet alleen mooi, maar willen mensen ook laten nadenken om gedragingen en maatschappelijke problemen te onderzoeken”, aldus de jury. Het gaat hier om het fenomeen ‘manspreading’. Sinds enkele jaren zijn er verbodsborden in zwang. Vaak zichtbaar in metro, bus of trein: kortom het openbaar vervoer. Jawel: een man met de benen ver uit elkaar, met een rood kruis daarbij. Een offensief tegen de ‘plek die mannen voor zichzelf opeisen’. Zowel letterlijk als figuurlijk in dit geval. In New York vonden al acties plaats, met de begeleidende tekst: ‘Dude… Stop the spread, please.’
m/v zitten
In de discussie rond verschillen man/vrouw en nurture/nature is dit er toch echt eentje van nurture. Meisjes leren namelijk al heel vroeg in hun leven dat het bij elkaar houden van de benen netjes is. Zeker als je een rok of jurk draagt. Mannen daarentegen hebben daar weinig of geen last van. Hoe drukker het is in de coupé waar zij zitten, hoe verder hun benen uit elkaar gaan.
Stop met klein maken
Het woord ‘manspreading’ staat sedert 2015 in de Oxford Dictionary, maar de discussie erover is vele malen ouder. De Duitse fotografe Marianne Wex publiceerde in 1984 reeds haar boek ‘Let’s take back our space’, over verschillen op straat tussen mannelijke en vrouwelijke lichaamstaal. De rode draad: mannen maken zich breed, vrouwen maken zich klein.
De powerpose
In een van haar beroemdste en meest bekeken Ted-talks bespreekt Amy Cuddy van Harvard Business School hoe groot de verschillen in lichaamstaal zijn. Ook zij ervaart dat het de vrouwelijke studenten zijn, die zich klein maken. Als oplossing geeft zij de zogenaamde ‘powerpose’. Middels een wetenschappelijk onderzoek toonde ze aan wat deze houding in je lijf doet: het testosteronpeil stijgt, het cortisolpeil daalt. Je wordt dus krachtiger én kalmer. En dat is bijvoorbeeld enorm van belang bij het houden van toespraken, bij sollicitatiegesprekken en bij alles waarbij je krachtig wilt overkomen.
Humor
De stoelen van Laila Laurel, getiteld ‘A Solution for Man-Spreading’, werden ontworpen als een tongue-in-cheek-reactie op haar dagelijkse ervaringen in het openbaar vervoer. “Ik denk dat humor een goed hulpmiddel is om sociale problemen aan te pakken”, aldus de designer aan Dezeen. De alternatieve zitplaatsen zijn ontworpen als onderdeel van het project ‘Feminisme in de derde dimensie’.
Mooi en gedurfd
Eén stoel is voor de vrouw (of voor personen die zich aldus identificeren) en moedigt hen aan om te gaan zitten met hun benen uit elkaar om meer ruimte in te nemen en één is voor de man in het scenario, die hen dwingt om hun benen gesloten te houden tijdens het zitten. Laila gebruikte platanen- en kersenhout om de stoelen zo fraai mogelijk te maken en zodanig vorm te geven dat ze elkaar in vorm spiegelen vanwege de zogenaamde ‘visuele continuïteit’.
Gendergelijkheid
“Ik denk dat het aanmoedigen van vrouwen om na te denken over de manier waarop ze zich door de wereld bewegen of de ruimte die ze innemen met betrekking tot mannen belangrijk is, omdat het zo’n wezenlijk probleem is en er toch zo weinig over nagedacht wordt.” De jonge designer wijst erop dat mannen de neiging hebben om ruimte te beheersen en van vrouwen verlangen dat meer rekening met hen houden dan andersom. “Om gendergelijkheid te bereiken is het noodzakelijk om ons ook deze aspecten van seksisme te realiseren.”
Afstraffen
Dit gedrag is een ingeslepen (maar o zo irritante) gewoonte van mannen. Wij vrouwen moeten hen er dus op wijzen. Dat kan met een strenge of vuile blik, mondeling of middels lichaamstaal. Voor dat laatste is wat lef nodig. Terug op hun plek duwen dus die kerels. Het helpt bijna altijd. Sommigen zijn hardleers. De volgende keer dat jij weer eens in elkaar duikt in de trein, bus, metro of (nog erger) het vliegtuig, omdat je ingeklemd wordt tussen een paar ‘manspreadende’ heerschappen: corrigeren die hap! Maak je groot, laat je power zien, benen uit elkaar en terug op hun plek duwen. Denk Wonderwoman!
Illustratie 1: commons.wikimedia
Illustratie 2: LauraLaurel.co.uk
