Op het eiland Nieuw-Guinea liepen nooit roofdieren rond. De paradijsvogel kon daardoor zijn goddelijke gang gaan en zo mooi worden als zijn naam al aangeeft. Want als er veel soortgenoten zijn is er ook veel concurrentie. Het verenkleed werd gedurende de evolutie dan ook steeds langer, bedekter en fraaier.
Het vliegen met zo’n lange staart is eigenlijk onhandig, maar om aandacht te trekken werkt het wel. Immers: de soort moet wel overleven en dan kun je niet altijd in je eentje opgedoft zitten wezen. Dit in schril contrast met de topturnsters van de mensenwereld. Strakke, hoog opgesneden en zo bloot mogelijke pakjes. Zo mochten zij hun kunsten vertonen en eremetaal binnen halen. Tot nu dan. Want het loeren naar loeistrakke meisjes in idem dito outfitjes is binnenkort verleden tijd.
In de bilnaad
Een aantal Duitse turnsters is al helemaal klaar met dit wedstrijduniform. Op de openingsdag van de EK in Basel verscheen Sarah Voss deze week met bedekte armen en benen. Het wedstrijdtenue voor vrouwen is al langer onderwerp van gesprek, maar nog niet eerder maakten vrouwelijke turners zo’n statement. De meeste turnsters vinden die hoog nerveuzige pakjes onprettig. Zo kruipen ze vaak op en zijn ze feitelijk een maat te klein. En wanneer ze de weinige stof uit hun bilnaad trokken, krijgen ze nog strafpunten op de koop toe. Sarah Voss meldt bij de ZDF dat er binnen de nationale ploeg al langer discussie over waren. “Als kind vond ik de pakjes niet zo erg, maar toen ik in de puberteit kwam begon ik het wel ongemakkelijk te vinden. Je voelt je soms heel naakt”, aldus de topturnster.
Hoor die mannen janken
Bij trainingen wordt altijd al meer bedekking gebruikt, maar bij wedstrijden gebeurde dat tot nu toe alleen om religieuze redenen. Nu maken de topsportsters een duidelijk statement door zich te kleden op de wijze waar zij de voorkeur aan geven. En waarmee zie ik in de (sport)media de kolommen gevuld worden? Met commentaar van met name oudere, mannelijke journalisten die het zo erg vinden dat de wereld aan het verpreutsen is. Dat merken zij, zo jammeren ze, ook aan de stranden, waar – in tegenstelling tot de laatste decennia van de vorige eeuw – bijkans geen enkele vrouw meer topless gaat.
Dat bepalen vrouwen zelf wel
“Topless zonnen ging helemaal niet over de vrouw als seksobject, maar om het gevoel van vrijheid”, zo redeneren zij. Maar waarom mopperen diezelfde heren dan zo als vrouwen zich bedekken en zij in vrijheid deze keuze maken? Het antwoord is simpel: de seksuele revolutie van de vorige eeuw was voornamelijk in het belang van de mannen. Bij de nieuwe seksuele revolutie, die nu gaande is, trekken vrouwen de boel recht. Mijn grootste ergenis? Dat het na-tuur-lijk al-weer en al-leen gaat over het uiterlijk van vrouwen. Vroeger bemoeiden dominees en pastoors zich met roklengtes en decolleté’s . Nu zijn het mannelijke babyboomers die moord en brand schreeuwen. Pure mansplaining. Want anno nu zijn het nog steeds de vrouwen die boetes krijgen, ofwel vanwege het aanhebben van een boerka ofwel vanwege het juist niet aanhebben van een bikinibovenstuk. Hier klopt iets helemaal niet.
Vrouwen bloot, handel dood
Het is niet van het ene op het andere moment gebeurd maar de conclusie is toch wel duidelijk: vrouwen voelen er minder voor om in het openbaar bloot te gaan. Zéker minder vrij dan mannen. Dat heeft volgens sociale wetenschappers ook te maken met dat vrouwen kritischer op zichzelf zijn en dat er alle kanten camera’s staan en gehanteerd worden. Veel feministen zijn in het warretje. Er zijn er die zo doorschieten dat ze het bedekken van vrouwen goed praten, omdat de andere kant de vrouw teveel als lustobject neerzet. Alsof moslima’s er ooit zelf voor hebben gekozen hun hoofd of meer te bedekken: dat doet hun godsdienst voor hen. Of alsof vrouwen er zelf voor kiezen om zo pikant mogelijk te zijn: dat doen de media, bestuurd door machoculturen wel voor hen. Ik ken bosjes vrouwen die het strand mijden, omdat ze zich niet okee voelen in minimale kledij. Laat staan dat zij topless of naakt willen zonnen met priemende mannenogen op hun al dan niet aanwezige #tietenkont.
#dossierturnmisbruik
Ook het feit dat turnsters nu kiezen voor meer lichaamsbedekking staat niet op zichzelf. De turnwereld van de vrouwen (meisjes vaak nog) blijkt in en in verrot te zijn. Afgelopen zomer kwamen zij daar zelf mee naar buiten. Zo was het ongeveer ‘standaard’ dat ze werden uitgescholden voor dikke koe, vet varken of zeug en voorts dat ze vernederd, gemanipuleerd en gescheiden werden van hun ouders. Velen meldden zich met hun verhaal op sociale media, onder de hashtag #dossierturnmisbruik. Dat leidde tevens tot verklaringen van oud-turnsters, waarbij de leiding werd beschuldigd van grensoverschrijdend gedrag. Een aantal van hen had al eerder gesproken over deze wantoestanden, maar de beschuldigde coaches bleven jaren nadien nog actief. Voormalig topturnster Ayla Wilbrink dacht jarenlang dat ze de enige was naar wie slippers werden gegooid als ze fronste, of van wie de grafieken van haar gewicht aan de muur werden gehangen als ze te dik zou zijn. “Nu krijg ik van andere turnsters berichtjes: ‘Wow, jij ook?’ Het is echt duidelijk dat dit een breed Nederlands probleem is.” Zo vertelt zij o.a. in EenVandaag. Ayla is niet verbaasd dat verhalen over misstanden juist nu naar buiten komen. “De samenleving is veel bezig met eerlijkheid. Dat zie je met de MeToo-beweging ook. En de Netflix-documentaire ‘Atlete A’ heeft ook geholpen.”
Rapport
Onderzoeksbureau Verinorm presenteert aanstaande woensdag het rapport over de aard en de omvang van grensoverschrijdend gedrag in de Nederlandse turnsport. Onderzoekers Marjan Olfers (hoogleraar sport en recht) & Anton van Wijk (integriteit en sociale veiligheid) hebben zich in opdracht van gymnastiekbond KNGU op zowel de topsport als de breedtesport gericht. De directe aanleiding was bovengenoemde documentaireover het misbruikschandaal in de VS rond sportarts Larry Nassar en berichten over misstanden in het turnen wereldwijd. Niet veel later bekende de Nederlandse turncoach Gerrit Beltman dat hij jarenlang jonge turnsters heeft mishandeld en vernederd tijdens trainingen.
MeToo
De Amerikaanse turncoach werd in 2018 veroordeeld tot 175 jaar gevangenisstraf na (seksueel) misbruik van honderden sportsters, onder wie Simone Biles, de nummer 1 van de wereld. Ayla Wilbrink: “Vrienden vonden het echt opvallend dat er zoveel misstanden in Amerika voorkwamen. Ik dacht: ho, de turncultuur was hier net zo.” Het Nederlandse onderzoek staat los van de tuchtzaken die lopen bij het Instituut Sportrechtspraak (ISR). De KNGU en het Centrum Veilige Sport Nederland speelden zo’n 70 klachten door naar het ISR, waarbij het om in totaal zo’n 25 coaches ging. De MeToo-beweging legt een hardnekkig patroon bloot: macht, geld en invloed creëren meer macht, meer geld en meer invloed (bis bis) net zolang tot de ander geen partij meer is. Maar totdat. Totdat de slachtoffers zich verenigen en sterk worden en vervolgens met vereende krachten hun voormalige kwelgeesten ontmaskeren.
Trek zelf een mankini aan
“Ineens kan niks meer” hoorde ik deze week een man mopperen op de radio naar aanleiding van de ruimer bemeten turnpakjes. Nee heren, het was dus niet ineens en het was ook nooit okee. Nu trekken de dames hun mond (en hun kledingkast) verder open. Ze voelen zich daartoe eindelijk vrij. Ik vind het een uitstekende ontwikkeling. Laat die inmiddels grijzige mannen maar janken over de zogenaamde verloren gegane vrijheid van de vorige eeuw! En ik begrijp ook ineens waarom veel mensen mij een paradijsvogel noem(d)en. Mijn bloedeigen feministische moeder begon er ooit mee. Ik ben namelijk dol op een mooi verenpak. Bij iedereen, bij alle seksen en genders. Mij tref je niet op een naturistenstrand. Naakt kan altijd nog, voor een zeer select publiek en in pure gelijkwaardigheid.
Beeld boven: De ‘mankini’ van Borat, commons.wikimedia
