De jongeman van de garage die je wel heel uitgebreid begint uit te leggen waar het water en waar de olie ingegooid moeten worden, terwijl je dat al jaren zelf doet. Of zo’n man die in het café oeverloos blijft lullen over hoe de situatie in Syrië nu echt zit of warempel een date die maar blijft kletsen over hoe gescheiden mensen de zaken beter zouden moeten aanpakken, terwijl je al 6x gezucht hebt en 7x de andere kant op hebt zitten kijken.

Woord van het jaar
Voor dit fenomeen heeft de Amerikaanse auteur Rebecca Solnit een term bedacht, namelijk mansplaining, een samentrekking van de engelse woorden ‘man’ en ‘explain’. In 2010 werd het door The New York Times uitgeroepen als een van de ‘Words of the Year’. Een man die aan mansplaining doet, krijgt uiteraard de dubieuze eretitel mansplainer.

Holle vaten
In haar inmiddels roemruchte essay uit 2008 getiteld ‘Men Explain Things To Me’ legt Solnit uit wat er vaak misgaat in de communicatie tussen mannen en vrouwen. Namelijk dat veel mannen ervan uitgaan dat ze verstand hebben van zaken en de vrouw tegen wie ze praten niet. Holle vrouwelijke vaten die gevuld moeten worden met mannelijke kennis, zeg maar.

Barpraat
Pam van der Veen heeft er ook over geschreven in het AD en zij komt met een voorbeeld uit haar eigen leven gegrepen. De man aan de bar drinkt whisky met ijs. Hij schrijft een boek, vertelt hij. Iets over stilstand in Nederland en hoe wij een voorbeeld moeten nemen aan Singapore en Zwitserland. Vergeleken met die grootheden bakt Nederland er namelijk helemaal niks van, oreert hij. Niet in politiek en economisch opzicht en evenmin op het gebied van milieu en mensenrechten. “Mensenrechten?” werpt de vrouw naast hem tegen. “Singapore? Dat land waar je de doodstraf krijgt voor het smokkelen van softdrugs? Waar homoseksualiteit illegaal is?” Even lijkt de man uit evenwicht. Dan zet hij met een klap zijn glas neer. “Nou ja, dat is natuurlijk waar jij als Nederlander op focust. Beïnvloed als je bent door de Nederlandse pers, die volledig in handen is van de linkse politiek. Dat weet je toch zeker zelf ook wel?” Pff, help, wegwezen bij zo’n cafégenoot.

‘Ik weet wel wat jij lekker vindt’
Nog eentje dan uit het café, waar de mannen toch wel hun beste mansplain-beentje voorzetten. “Oh wat gaaf een vrouw die bier drinkt, dat zie je ook niet vaak” (een sneer verpakt in een betweterig en vals compliment). En dan: “Vrouwen moeten wijn drinken, bier staat zo oncharmant”. Of deze: “Wacht maar, ik weet wel wat je lekker vindt, iets dat niet te bitter is.”  Zelfs barvrouwen maken mee dat mannen hen gaan uitleggen hoe ze hun werk moeten doen.

Mansplaining en de vagina
Het allergenantste wordt het als mannen gaan mansplainen over vrouwenzaken zoals abortus, zwangerschap, vagina’s en borsten of zich op het eigen werkterrein van de vrouwelijke gesprekspartner begeven. Zo adviseerde zo’n man notabene Rebecca Solnit eens op vaderlijke toon dat ze een boek over de fotograaf Eadweard Muybridge maar eens moest lezen. Dat bleek Solnit nou juist zelf geschreven te hebben. Hilarisch.

In augustus gooide Twitteraar Priscilla de knuppel in het hoenderhok.

Dat dit onderwerp leeft, getuigen de tienduizenden reacties die vrouwen retweeten met de meest hilarisch ervaringen.

Meldlijn
Unionen, de grootste vakbond van Zweden, heeft een Mansplaining-klachtenlijn in het leven geroepen, waar vrouwen kunnen melding kunnen maken wanneer ze te maken hebben met mansplaining op de werkvloer. Volgens de vakbond is het een tactiek van mannen om vrouwen incompetent te laten lijken en dat kan op de lange termijn weer leiden tot een hoger salaris en betere carrierekansen voor hen. Op hun Facebookpagina is er veel kritiek……….. vooral van mannen.

Genderbias
Mansplaining gaat over hoe veel mannen denken het sowieso altijd beter te weten dan vrouwen. Zo’n heerschap vraagt niet naar haar mening, maar begint gelijk zijn zogenaamde autoriteit ten toon te spreiden. Voor vrouwen is dit niet alleen irritant, het is onderdeel van een genderbias, waardoor vrouwen achteruit gehouden worden in zowel hun professionele als in hun privé-leven. Ondanks een eeuw emancipatie en ondanks dat vrouwen het begrip ‘mansplaining’ allemaal kennen: je bent toch even uit het lood, of geïnterrumpeerd (lees over manterruption) en sommigen gaan tóch aan zichzelf twijfelen met zo’n betweter tegenover zich.

Feminisme
Nu zijn er ook weer volksstammen mannen die termen als masplaining maar vervelend vinden. “Het is bedoeld om ons mannen de mond te snoeren”, sneren zij. Of ze noemen het ‘slachtofferfeminisme’. Nee heren: mis! Het is inderdaad feminisme, want dat betekent niets anders dan dat mannen en vrouwen gelijkwaardig zijn. Dus ook in discussies en in vergaderingen. Gelijkwaardig zei ik, niet gelijkaardig. Van slachtofferschap is geen sprake. Ik ben zo rap van de tongriem gesneden dat je er bij mij als man nog moeilijker tussen komt dan als vrouw. “En bek als een scheermes” noemde wijlen mijn Rotterdamse vader dat.

Rotterdahams
Vrouwen moesten maar eens niet zoveel knikken uit beleefdheid en/of om aardig gevonden te worden. Mansplaining is overdreven wijsdoen, dus kun je het beste ook overdreven reageren. Ik ga in zo’n situatie altijd heel hard roepen, met de Rotterdamse tongval van mijn eerdergenoemde vader: ‘O jah joh, niet dan?’ en dan begrijpen ze het meestal wel. En tenslotte: een man ‘mansplainde’ mij ooit dat als een heerschap “Wist jij…. (lange pauze)…” gaat zeggen, dan volgt er gebakken lucht en moet je als vrouw de wegwezert maken.

Annedieke Kuchler

Geef een reactie