Stieg Larsson (1954-2004), de onderzoeksjournalist die op zijn 50ste aan een hartaanval overleed, bleek in de avonduren drie bestsellers te hebben geschreven, waarvan er ongeveer 65 miljoen wereldwijd zijn verkocht. De diverse verfilmingen deden de de rest. Lisbeth Salander werd een fenomeen.
Deel 1 van deze zogenoemde Millenniumtrilogie was getiteld “Mannen die vrouwen haten.” Feministen werden decennialang als mannenhaatsters weggezet. Maar Stieg Larsson had aan het begin van deze eeuw al in de gaten dat het omgekeerde veel vaker het geval was: mannen zijn feministenhaters. Inmiddels zijn we bijna twee decennia verder en moet ik concluderen dat het tij gekeerd is naar “Vrouwen die andere vrouwen haten.”
OP1
Daarvan waren er in de afgelopen weken een aantal ‘sterke’ staaltjes. Zo was er een discussie bij OP1 over Madonna die in een dag tijd twee avonden Ziggo Dome wist uit te verkopen voor niet al te zachtzinnige prijzen. En wat denk je waar het gesprek over gaat? Over haar leeftijd! Ja ‘Madge’ wordt dit jaar 65, heeft recht op kortingskaarten en moet blijkbaar koekjes gaan bakken met haar kleinkinderen. Want wat zegt tafelgast Olcay Gulsen? Dat je als vrouw beter nog jong dood kan gaan, dan oud worden met decorumverlies. Wacht, wat zei zij nou?” Ik moest echt even ‘rewinden’ in het programma om zeker te weten dat de tafelgaste dat beweerde. “Pathetisch, sneu en was ze maar doodgevallen.” Zo vernam ik. Zelfs voormalig radio-DJ Isabelle Brinkman heeft af en toe plaatsvervangende schaamte bij ‘The Queen of Pop’, een titel die maar eens doorgegeven zou moeten worden aan iemand van de jongere generatie. Hûh? Horen we dat ook over ‘bejaarde’ mannen als Mick Jagger of Rod Stewart? Nee dus.
Like a virgin
Het is ronduit stuitend hoe mijn gendergenotes zich schuldig maken aan ageïsme en seksisme. Ik vind de prijzen voor haar concerten belachelijk hoog en ben niet zo’n vrouw die graag in een stadion zit, maar het feit dat mensen blijkbaar in de (internet-)rij staan om kaartjes te bemachtigen zegt toch genoeg. Notabene de mannen in het gezelschap, bij monde(n) van Herman Pleij en Tim Hofman waren positiever en verdraagzamer. De Like a Virgin-artiest heeft mij niet nodig om te zeggen dat ze gewoon haar eigen creatieve uitingen moet blijven bepalen. Dat doet ze namelijk toch wel. Voor de rest zag ik dat de presentatrices van OP1 er nogal slapjes en wazig bij bleven zitten. Bang om scherpe vragen te stellen of om zelf een mening te hebben. Het werd gebabbel, geneuzel en nog van een geheutepreutniveau uit de jaren ’50 dus ook. Och heden, een vrouw van zekere leeftijd in bad. Kan dat wel op beeld? Joh, welkom bij TV 2023!
Abortus terug in de schaamhoek
En dan verscheen er in magazine Flair een column van documentairemaker Lize Korpershoek, waarin zij openhartig vertelt over de abortus die zij in 2012 onderging. Ze schrijft onder anderen: “Terwijl verdovende vloeistof via een infuus mijn aderen instroomt, bied ik in mijn gedachten mijn excuses aan het hompje cellen in mijn baarmoeder aan. Sorry, ik ben nog niet klaar voor jou, ooit wel, maar nu nog niet.” Op sociale media was de kritiek niet van de lucht. Er ontstond een discussie en dat is prima, maar de wijze waarop met name vrouwen op abortus inhakten, deed me naar adem happen. Ook vrouwen met een bekende (achter-) naam meenden een oordeel te moeten vellen. Zo schrijft Maxime Meiland op haar Instagram story: ’Nu even niet. Kan je later terugkomen? Truttigheid ten top. Het is geen pop.’
‘Hou je benen bij elkaar’
Ook Yvonne Coldewijer (heel lang geprobeerd deze Juicequeen te negeren, niet gelukt) levert kritiek op de documentairemaakster: ‘Wat je doet met je eigen lichaam moet je zelf maar weten, maar erover praten alsof abortus iets is wat je bij de Wehkamp bestelt maar terugstuurt omdat het ff niet uitkomt, vind ik echt toondoof.’ En op de VROUW-pagina van De Telegraaf werd het nog eens vet over gedaan. ‘Als je 27 bent en abortus gebruikt als birth control vind ik daar ook wat van. Als je geen baby wil hou je benen dan fijn aan elkaar.’ Let wel: vrouwen over andere vrouwen he.
Dries en het maagdenvlies
De column, waarvoor Lize Korpershoek overigens tevens veel steun krijgt, heeft de nodige discussies opgeleverd en dat was precies wat ze met haar openhartige bericht wilde bereiken. ’Hoe meer mensen publiekelijk over de column vallen, (en mijn woorden in een context plaatsen die hun saaie verhaal dient) hoe meer mensen die dit nodig hebben het zullen lezen.’ Dat vind ik een hele sterke reactie van Liza, maar ik krijg toch echt een wegtrekker naar de jaren ’70, toen Dries van Agt als rechtgeaarde katholiek de abortusklinieken wilde sluiten met wappie-achtig gereutel als ‘Een bevrucht eitje is ook leven’. Het was slechts op het nippertje dat er goede abortuswetgeving kwam en toen was het al 1984. Tot die tijd werd zwangerschapsafbreking heel Hollands ‘gedoogd’.
Google eens op misogynie en ageïsme
Wanneer je bedenkt dat er in religieuze en andere conservatieve kringen ook moeilijk wordt gedaan over voorbehoedsmiddelen, dat er sowieso gammele seksuele voorlichting is, weet je ook waarom ongewenste zwangerschappen daar gemiddeld vaker voorkomen. En met de Verenigde Staten in ons achterhoofd, waar vorig jaar het landelijk recht op abortus geschrapt werd, moeten we wel waakzaam blijven. En vooral solidair blijven als vrouwen onderling. Als vrouwen andere vrouwen gaan bestrijden, ja zelfs veroordelen, worden de verworvenheden van het feminisme door onderling gekissebis tenietgedaan. En lachen vrouwenhaters als Andrew Tate en volgers zich een kreuk. Stop het seksisme, stop vooral ook het seksisme richting oudere vrouwen! Dat moeten we blijkbaar anno 2023 niet naar mannen, maar naar medevrouwen roepen! De misogynie van vrouwen onderling is inmiddels zorgwekkender dan de misogynie van de mannen. Hoogte tijd om Lisbeth Salander terug te halen!
