Ongeveer 85% van de Nederlanders van 12 jaar en ouder heeft minstens één “coronaprik” gehad. Ongeveer 17% is niet (volledig) gevaccineerd. 10% wil per se niet. Als de berekening van het RIVM klopt, kan de vaccinatiegraad in de komende tijd dus nog oplopen richting de 90%.
De weigeraars twijfelen aan het nut van het vaccin, hebben vrees voor bijwerkingen en/of hebben geen vertrouwen in overheid, medische wetenschap dan wel farmaceutische industrie.
Er zijn grofweg 6 groepen ongevaccineerden.
JONGEREN
In tegenstelling tot de oudere bevolkingsgroep zijn de jonge ongevaccineerden vaak laagopgeleid en/of uit gezinnen met minder toezicht. De groep onder de 18 jaar was ook als laatste aan de beurt bij de prikrondes en doordat zij over het algemeen ook minder risico lopen om echt ziek te worden, wordt de noodzaak niet zo ervaren. De verwachting is dat er veel jongeren zich alsnog zullen laten prikken, omdat telkens testen voor een QR-code veel tijd en gedoe kost.
MIGRANTEN
De groep niet-westerse migranten die zich niet wil laten vaccineren wordt weliswaar kleiner (in augustus was dit nog 40%) maar de huidige cijfers van ziekenhuisopnames laten zien dat deze groep nog steeds de grootste is. Daar komt bij dat in deze groepen ook toegankelijkheid een probleem is. Voor mensen zonder auto of fiets kan een vaccinatielocatie te ver weg zijn en beperkte kennis van de Nederlandse taal en cultuur maakt de drempel om een afspraak te maken hoog. Tevens wonen deze mensen vaak in één buurt, waardoor zij elkaar juist versterken in hun eventuele scepsis tegen de prik.
BEVINDELIJKEN
‘De mens wikt, God beschikt’ is het uitgangspunt van de orthodox gereformeerden. Dat wil zeggen dat zij vinden dat de mens met maatregelen die iets moeten voorkomen (vaccinaties, verzekeringen, anticonceptie) op de plek van hun g’d gaat zitten. Je mag het niet voorkomen, maar wel genezen. Dat staat dus lijnrecht op de liberale gedachte en de idealen van de huidige gezondheidszorg die juist meer wil voorkomen, dan genezen. Maar in veel van deze (overigens zeer versplinterde) geloofsgemeenschappen wordt daar ten opzichte van een halve eeuw geleden moderner over gedacht. Ook deze groep Nederlanders woont veelal in besloten gemeenschappen op de zogenaamde biblebelt. Dat heeft als voordeel dat het in eerste instantie langer duurt voordat het virus er arriveert, maar eenmaal binnen slaat het met veel niet-geprikten ook sneller om zich heen.
SPIRITUELEN
Deze betrekkelijk nieuwe vaccinatie-weigeraars, -critici en sceptici zijn veelal betrekkelijk hoogopgeleide (meestal HBO) stadsbewoners met een antroposofische en spirituele levenshouding. Ze vinden vaccineren onnatuurlijk en zweren bij het idee dat het lichaam zelf in staat is om ziekteverwekkers af te wenden. Ook vinden ze dat de overheid niet kan bepalen wat er met hun lichaam gebeurt. Zij zijn degenen die op sociale media luid en duidelijk kritiek leveren op iedereen die volgens hen als makke schapen achter het overheidsbeleid aanhobbelen. De meest extremen geloven dat corona een wereldcomplot dan wel een ‘big reset’ is. In deze groep bevinden zich veel ouders van minderjarige kinderen, dus hun invloed reikt verder dan die van henzelf.
NIEUW RECHTS
Bovengenoemde groepen van orthodox religieuzen en spirituelen hebben zich voor een deel aangesloten bij de rechtse politieke partijen Forum voor Democratie en Groep Van Haga, die op hun beurt medesceptici een warm welkom heten binnen hun gelederen. De op het eerste gezicht wonderlijke ‘bondjes’ tussen bijbelvaste christenen (overigens ook uit evangelische hoek), antroposofen, complotgelovigen en yogabeoefenaars vinden hun oorsprong in het gezamenlijk ergens ‘tegen’ zijn. Dit is tegelijkertijd de groep waarmee de minste discussie mogelijk is. Zij staan zich voor op het menselijk immuunsysteem, vinden Big Pharma verwerpelijk, mondkapjes onzinnig en zien de overheden als ergens tussen onbetrouwbare betuttel-instituten en dictaturen in. De mensen uit deze ‘Tegenpartij’ (naar Koot & Bie 1980) zijn tevens de organisatoren en meelopers in de protestdemonstraties.
ZIEKEN
Tenslotte is er een aantal mensen die om medische redenen niet gevaccineerd kan worden, vanwege auto-immuunziektes, allergieën of eerder nare reacties op inentingen.
LAATSTE CIJFERS
De coronavaccins beschermen voor ongeveer 94% tegen ziekenhuisopnames. Dat is wat lager dan eerder gedacht, maar het valt wel binnen de marges die zijn berekend, dus er kunnen niet meteen conclusies worden getrokken uit de daling. De vaccins voorkomen ook iets minder goed dat mensen anderen besmetten dan voorspeld was. De effectiviteit tegen transmissie is gedaald van ongeveer 75% in juni tot ongeveer 50% in oktober. Dit kan volgens het OMT te maken hebben met het ’seizoenseffect’. In herfst en winter zijn mensen vatbaarder voor zulke virussen dan in de lente en de zomer, ook omdat deze ziekteverwekkers beter overdraagbaar zijn bij koude, vochtige weersomstandigheden.
Illustratie: Pixnio
