De waanzin en de wreedheid waren compleet. In 2011 passeerde de Egyptische Lente. Klinkt leuk, was (en is) ook hard nodig, maar honderden vrouwen werden het slachtoffer van massaverkrachtingen op het beroemde Tahirplein in de hoofdstad Cairo. Vooral westerse vrouwen werden door de opgehitste testosteronbommen als oorlogsbuit gezien. een van hen was Lara Logan, journaliste voor CBS……….
Rennen voor je leven
“De mensen waren feest aan het vieren”, aldus vertelt Lara aan NEWSWEEK. “Het leek een Amerikaansgezinde menigte te zijn. Tot onze vertaler zich plots naar mij omdraaide met een blik van pure angst en riep: ‘Rennen, rennen!’ Ik voelde op hetzelfde moment dat mensen tussen mijn benen grepen. Ik was verbijsterd”. Beveiliger Ray Jackson greep haar vast en schreeuwde dat ze overeind moest zien te blijven en hem niet los mocht laten. “Als ik zou vallen, zou ik dood zijn.” Later bleek dat het om een massa-aanval ging van wel 200 á 300 man. “Ik weerde me wel een kwartier lang zo goed als ik kon, maar ze rukten me alle kleren van het lijf en verkrachtten me met hun handen, vlaggenmasten en stokken. Keer op keer. Ze vochten om mijn lichaam. Ik kon Ray niet langer vasthouden. Er was een moment dat ik opgaf, maar ik bleef denken aan mijn kinderen.”
Scalperen
Lara kreeg het moeilijk om te ademen. “Er was zo veel druk op mijn borstkas”, vertelt ze in tranen. “Ze probeerden mijn ledematen af te rukken. Ik viel en kwam niet meer overeind. Iedereen probeerde als een waanzinnige een stuk van me te krijgen. Ze proberen me met hun handen te scalperen en trokken plukken haar uit.”
Vernederd
In de verwarring werd ze naar een plek gesleept waar zich vrouwen en kinderen bevonden. Daar kwam ze in de schoot van een Egyptische terecht. “Ik was naakt en compleet overstuur en enkele jongens stonden tussen de mannen en deze vrouw. Mensen gooiden kleren naar me. Ongelofelijk dat ik zo vernederd kon worden zo dicht bij de dood. Ik dacht dat ik het niet zou overleven toen ik Ray moest loslaten, maar achteraf ontdekte ik dat hij om hulp ging bij het Egyptische leger.”
Kruitvat
Logan werd even later naar een Jeep gebracht, waar ze herenigd werd met haar ploeg. In hun hotel werd ze verdoofd en een dag later werd ze teruggevlogen naar de Verenigde Staten, waar ze vier dagen in het ziekenhuis lag. Na het incident in Egypte vertelde een van de leden van haar ploeg dat hij ongerust werd toen hij tijdens hun opnames op het Tahrirplein de massa seksuele opmerkingen over Logan hoorde maken. Iemand in de menigte zou geroepen hebben dat ze een Israëlische was. En hoewel dat niet klopte, was dat volgens CBS wel dat wat de lont in het kruitvat stak.
Journalistes
Lara Logan was overigens niet de enige vrouwelijke reporter die in die periode werd aangerand in Egypte. Sonia Dridi van France 24 TV en de Britse journaliste Natasha Smith waren eveneens slachtoffers die ternauwernood overleefden. Collega Carolien Roelants, Midden-Oosten correspondente voor o.a. het NRC legt de verknipte moslimmoraal als volgt uit.
“Onder het patriarchale systeem dat nog steeds in het hele Midden-Oosten de overhand heeft, krijgen vrouwen ingeprent – en gaan dat geloven – dat de man meer waard is dan de vrouw en dat het hun eigen fout is als hun iets overkomt. Waar vrouwen zich niettemin organiseren en de strijd aanbinden om hun lot te verbeteren, worden ze tegengewerkt omdat hun overheid hoe dan ook geen kritische burgers wenst. Begum noemde als voorbeeld twee leidende Egyptische vrouwenrechtenactivistes die door de autoriteiten worden afgeknepen. Denk ook eens aan de activistes in Saoedi-Arabië die al sinds mei 2017 gevangen zitten. Bij de gratie van de kroonprins mogen vrouwen daar nu wel zelf achter het stuur, maar verder moeten ze zich koest houden.”
Imago
Het gevaarlijke aan Egypte is, zo ondervond ik zelf, dat het land niet het imago heeft van fundamentalistisch en vrouwonderdrukkend. Maar toen ik ooit 3 maanden in Caïro zat, ben ik van mijn eigen principes afgelazerd en heb ik me alleen nog maar op straat begeven met grote sjaals over mijn armen en mijn hoofd. Van top tot teen bedekt dus, want als je daar op de markt loopt in een T-shirt met korte mouwen word je nog de kramen ingesleurd en betast. Dat heb ik in geen enkel ander moslimland zo sterk ervaren als daar. Ook bij het woord ‘vrouwenbesnijdenis’ denken we in eerste instantie niet aan Egypte. Hoewel bij wet verboden is het merendeel van de meisjes er genitaal verminkt. En er is maar 1 veroordeling ooit bekend gemaakt in dat gigantische land. De houding van de regering was en is: ‘We vaardigen wel wetten en regels uit, maar als de mensen zich er niet aan houden, kijken wij wel even de andere kant uit’
#MeToo
Lara Logan deed haar verhaal al in mei 2011 bij CBS, maar voelt zich niet serieus genomen. “Je kunt geen #Metoo-beweging hebben die opkomt voor de rechten van de vrouwen, maar niks zegt over een vrouwelijke journaliste die slachtoffer was van een groepsverkrachting en bijna stierf”, aldus Lara in NEWSWEEK. “Hillary Clinton bevestigt wat er met mij gebeurd is en president Obama heeft me persoonlijk opgebeld en zijn medeleven getoond. Wat er gepasseerd is, staat niet ter discussie.” Toch voert Lara een rechtszaak tegen New York Magazine. Dit tijdschrift publiceerde in 2014 haar verhaal, maar stelde de feiten minder erg voor dan dat Lara ze zelf had verteld. Dat op zich is in deze #MeToo-tijden natuurlijk een contradictio in terminis.
Waarschuwing: toen ik dit interview terug keek vandaag, moest ik tussendoor een paar keer op de stop-toets drukken. Gruwelijk in al z’n details. Zeg nooit tegen een vrouw, die slachtoffer is van seksueel geweld dat het ‘allemaal wel mee zal vallen’….