Een beetje kennis van vrouwengeschiedenis is handig. Al was het alleen maar om je te verdiepen in het feminisme van je moeder, grootmoeder of overgrootmoeder. Maar ik vind ook dat we het moeten omdraaien. Oudere feministes moeten net zo goed op de hoogte zijn van de nieuwe(re) garde van de 3e en de 4e (de huidige #MeToo) golf.
Wat is een feminist?
Over deze vraag hoef je echt niet ingewikkeld over te doen. ‘Vind je dat mannen en vrouwen, en alles wat zich daar tussendoor beweegt, dezelfde rechten hebben? Als je op die vraag met een duidelijk JA antwoordt, ben je al lid van de club. Of je nu een man bent of een vrouw of van beiden wat. Voor iemand anders invullen of hij of zij een ‘echte feminist’ is of ‘een nepper’ of ‘een lichtgewicht’, of wat ik nog meer weleens voorbij hoorde komen: te-nen-krom-mend gewoonweg.
Echt of onecht?
‘De ware feministe’: dat riekt naar religie. Vooral in die kringen kunnen mensen uren soebatten over wie er nou een echte jood, een ware christen of een goede moslim is. Vertaald naar hoe vrouwenrechten-strijders elkaar wel even zullen beoordelen: ‘een echte feminist gaat niet halfnaakt op een podium staan’, ‘een echte feminist leest geen mannelijke literatuur’, ‘een echte feminist trekt haar baby-dochter geen roze pakje aan’, ‘een echte feminist draagt geen hoofddoek’. Etcetera, etcetera. Wat een dikke kul zeg: feminisme komt in golven, soorten, maten en kleuren.
Rolmodellen
Zo ook verschillen de feministische boegbeelden door de tijden heen. Actrices Emma Watson en Angelina Jolie en zangeres Beyoncé, worden door sommige oudere feministes ‘gewogen en te licht bevonden’. Vooral die laatste wordt ‘feminist lite’ genoemd door criticasters. Oftewel: Beyoncé promoot het soort feminisme waarbij men zonder intellectuele inspanning aansluiting kan vinden. Mijn antwoord daarop: ‘TOP!’ Feminisme mag zich niet (hoewel het wel ooit zo begon) beperken tot het korps witte, hoogopgeleide vrouwen uit de bovenlaag van de bevolking. Simpel gezegd: het HEMA-meisje heeft het feminisme misschien nog wel harder nodig dan de promovenda en vice versa. Het feminisme heeft behoefte aan vrouwen in alle contreien van de samenleving om succes te hebben.
Hou es op over die tuinbroek
Als vrouw die jong was tijdens de tweede feministische golf ben ik juist blij met nieuwe rolmodellen. Ik vind het maar al te treurig dat er in Nederland nog mensen zijn die bij het ‘F-woord’ denken aan tuinbroeken, vrouwen met bollen wol onder hun oksels en hangborsten als gevolg van verbrande beha’s. ‘Ben je wel bij de les?’ Wanneer je onder de 40 jaar bent, kun je die al helemaal nooit gezien hebben, want reeds in 1980 waren die uiterlijkheden verdwenen. Nou, misschien leefden ze nog ergens onder een steen, maar niet vol in het zicht.
‘Feminists: What Were They Thinking?’
De Netflix documentaire ‘Feminists: What Were They Thinking?’ gaat over de vrouwen uit de jaren ’70. Deze belangrijke tweede golf feminisme ging in eerste instantie vooral over recht op (gelijk) betaald werk, maar uiteindelijk over veel meer. De beweging heeft dan ook een grote invloed gehad op de huidige situatie. Het beeld wordt zowel letterlijk als figuurlijk geschetst aan de hand van portretten van fotograaf Cynthia MacAdams. De barricade-vrouwen van toen vertellen daarbij hoe ze wel ‘ongehoorzaam’ móesten zijn om dingen te veranderen, maar ook hoe ze ondanks hun verschillen toch een sterke, solidaire beweging vormden.
#Sisterhood
Tegelijkertijd gaat het over nu en wat er nog moet veranderen. Er worden verbanden gelegd tussen het feminisme van een halve eeuw terug en dat van nu. En er wordt ingegaan op de prangende vraag waarom het toch zo moeilijk blijft je te identificeren als feminist omdat daar zoveel stigma’s rond bestaan. Het is de hoogste tijd om de krachten te bundelen en elkaar te versterken. Hup enter #Sisterhood. We moeten stoppen met het benadrukken van de verschillen tussen de diverse allianties die bezig zijn met vrouwenemancipatie en women-empowerment. We moeten elkaar sterk maken en houden in het gemeenschappelijke doel. Voor elke vrouw (of ze nu politiek links of rechts, zwart, wit of bruin is, CEO of vakkenvuller) is het een overwinning dat Kamala Harris nu vice-president is van de verenigde Staten. De tijd dat ‘feminist’ een vies woord was, ligt namelijk heel ver achter ons!
