Welkom bij mijn nieuwsbrief. Nationaal, maar bovenal internationaal zijn het spannende tijden. Over exact een maand gaan we in Nederland weer naar de stembus.
Vrouwen spelen pas in de recente geschiedenis een grotere rol in de nationale politiek van Nederland. Het heeft lang geduurd voordat er vrouwelijke lijsttrekkers waren en er was nog nimmer een vrouwelijke premier. In 1977 werd Ria Beckers de eerste vrouwelijke lijsttrekker voor de PPR. Al eerder in 1952, 1963 en 1967 was Marga Klompé lijstaanvoerder van de KVP, maar zij was dit slechts in enkele provincies. Vele vrouwen zijn inmiddels gevolgd. Bij de Tweede Kamerverkiezingen van 2021 waren het er 10, het hoogste aantal ooit, van in totaal 37 partijen die meededen. Momenteel zijn het er 7.
OOLOG & VREDE
In tijden van oorlog willen mensen graag een leider met mannelijke gezichtskenmerken, of die nu aan een man of vrouw toebehoren. In tijden van vrede zijn we juist op zoek naar leiders met vrouwelijke gezichtstrekken. Zo concludeerden wetenschappers Brian Spisak & Mark van Vugt (VU Amsterdam) al in 2012, waarover is gepubliceerd in PLoS ONE. De onderzoekers toonden 118 deelnemers vier soorten gezichten: mannelijke man, vrouwelijke man, mannelijke vrouw en vrouwelijke vrouw. Vervolgens werd gevraagd op wie ze zouden stemmen als politiek leider in tijden van oorlog of in tijden vrede. Het bleek dat vrouwen en mannen evenveel werden gekozen tijdens oorlog en vrede, maar dat mensen een voorkeur hebben voor leiders met mannelijke trekken in tijden van oorlog en voor vrouwelijke in tijden van vrede.
HORMONEN
Eerder onderzoek toonde al aan dat kinderen van 5 jaar reeds uitkomsten van verkiezingen kunnen voorspellen door alleen maar te kijken naar de gezichten van de kandidaten. Het blijkt dus niet zo zeer om de specifieke genderindeling te gaan als wel om de sterkte van testosteron en oestrogeen, waar iedere vrouw en elke man een bepaalde portie van heeft. En die hormonenbalans is zeer bepalend voor het uiterlijk én het gedrag van personen. Een hoger testosterongehalte maakt het gezicht stereotypisch masculiener: dikkere, rechte wenkbrauwen, dunnere lippen en een bredere kaak. Ook zou het typisch strijdbaar mannengedrag om een machtspositie te verkrijgen of te behouden stimuleren. Oestrogeen hangt juist samen met feminiene kenmerken als volle lippen, grote ogen en dunnere wenkbrauwen en met gedrag dat mensen in verband brengen met het in stand houden van vrede en balans.
NEDERLANDSE VROUWEN ALS POLITIEKE LEIDERS
Hoe zit dat bij ons in Nederland met het oog op de komende verkiezingen? In het algemeen kun je zeggen dat gebogen lijnen in het gezicht (oestrogeen) vrouwelijkheid benadrukken en rechte lijnen mannelijkheid (testosteron). Hoe jonger de persoon, hoe uitgesprokener dat is.
CAROLINE VAN DER PLAS
Zij heeft de meest mannelijke trekken. Ze heeft het zogenaamde Susan Boyle effect. In eerste instantie door velen weg gelachen vanwege haar onhaagse voorkomen, maar ze raakt een snaar bij velen. Zie de uitslag bij de laatste verkiezingen. (Provincie). Onderschatting loopt als een rode draad door de Haagse carrière van Van der Plas heen. Dat het juist de gevestigde partijen zijn die zich hieraan schuldig aan maken, kan als ironisch worden gezien. Want juist het afzetten tegen de zittende macht is wat BBB de afgelopen periode wind in de zeilen gaf. Kiezers lopen niet alleen weg met haar no-nonsense opstelling en haar verzet tegen de stikstofmaatregelen. Dat ze de vloer geregeld aanveegt met de ‘groene partijen‘ en het niet schuwt om VVD-leider Rutte op de korrel te nemen, kan eveneens velen bekoren.
Caroline werd geboren in het Noord-Brabantse Cuijk. Haar vader was sportjournalist bij het Deventer Dagblad. Haar Ierse moeder, Nuala Fitzpatrick, was gemeenteraadslid en wethouder namens het CDA in Deventer. Zelf was Caroline redacteur, landbouwjournalist en communicatiemedewerker en begrijpt ze dus vanuit de opvoeding, studie en werkervaring meer van journalistiek dan menigeen denkt. Ze gaf haar boek ‘Gewoon gezond verstand‘ mee, en dat is ook precies wat ze uitstraalt, ook in haar woordkeuze. Recht door zee, no nonsens en de kijker snapt wat ze zegt. Heeft in het gezin als jongste en meisje wel compensatie gedrag, zegt ze zelf
Ze is iemand die je buurvrouw had kunnen zijn. Die het goed doet in de ’voetbalkantine’ die Vandaag Inside is. Johan Derksen een ’lekkere hengst’ noemen en zelf het hardst lachen om de Lucky TV’s waarin ze een hoofdrol kreeg. Steeds komen dezelfde typeringen terug (veganisten en vegetariërs daargelaten): authentiek, sympathiek, benaderbaar en iemand die zich aan haar afspraken houdt. Maar ook: iemand met een randje, die graag de confrontatie opzoekt. Knap dat ze dit allemaal voor elkaar gebokst heeft terwijl ze in 2019 weduwe werd, dan moet je krachtig zijn. Of je nu wel of niet zou stemmen op Caroline, dat vergeten mensen wel eens. Het relativeert in ieder geval, misschien dat dat haar ongenuanceerde manier van spreken heeft versterkt. Ze kent zichzelf goed, want ze heeft duidelijk te kennen gegeven niet voor het premierschap te gaan, ondanks haar talenkennis.
Ook aan Caroline wordt al voorzichtig gesleuteld. Wel binnen haar eigen zijn en dat moet ze zo houden. Mijn tip: bruin haar zal haar beter sieren dan dit geverfde zwart en doe iets serieuzere oorbellen in. Loop mee met de zwakkere dan weet je zeker dat je niemand achterlaat. Dat zou de SP ook kunnen zeggen en toch heeft Caroline wel enorm succes en SP is dat niet gelukt. Het ligt dus wel degelijk aan de persoon die het succes maakt. Dat brengt ons bij…
LILIAN MARIJNISSEN:
Zij heeft zeer vrouwelijke gelaatstrekken, een volle mond en grote ogen. Politiek is haar letterlijk met de paplepel in gegoten als dochter van voormalig SP-leider Jan Marijnissen en haar moeder Mari-Anne die wethouder was namens diezelfde SP. Zelf is ze al politiek aktief vanaf haar 16e. Naast haar raadswerk studeerde Lilian Marijnissen politicologie. Haar leuze: ‘Politiek is niet iets wat ver van mensen staat, het is iets dat van mensen moet zijn.‘ Dat ben ik met haar eens, maar veel rijkere mensen werken heel hard of hebben dat gedaan en maken bepaalde keuzes in hun leven. Probeer deze mensen dan ook te betrekken in het verhaal.
Mijn Tip: Lilian moet oppassen dat SP niet komt te staan voor de Slachtoffer Partij. Daar ga je de wereld ook niet mee redden. Al vind ik dat ze gelijk heeft wat betreft een eerlijker verdeling. Verbind je juist met mensen die heel rijk zijn en die willen delen, pak samen met hen projecten op en geef hen ook een positief podium. Goed voorbeeld doet volgen en met honing bereik je meer dan met azijn. En geef niet af op iedereen die bovenmodaal verdiend. Dat staat een samenwerking en meer stemmen voor de SP in de weg. En tenslotte: doe iets aan het verongelijkte toontje, ook al heb je gelijk. Je bent absoluut de best geklede SP-er ever. En een echte leuke foto, die bij je past.
MIRJAM BIKKER
De nummer 1 van de CU komt zeer oprecht over, maar niet op een krachtige manier. Gezien haar partij is ze geen premierskandidaat. De Christen Unie is nu wel de enige partij in Nederland die geleid wordt door maar liefst vier vrouwen. Wie had dat ooit gedacht. Cisca Dresselhuys zei ooit “Ik heb hen (CU) nooit kunnen betrappen op een bijdrage aan de emancipatie van vrouwen.” Dat is dus gekanteld.
Mirjam Bikker bracht haar jeugd door in Moordrecht en Nunspeet (beide biblebelt). Ze volgde het VWO op het Lambert Franckens College in Elburg en studeerde rechten aan de Universiteit Utrecht. In haar studententijd was ze voorzitter van de christelijke studentenvereniging Sola Scriptura. Ze rekent zichzelf tot Gereformeerde Bond binnen de Protestantse Kerk. Qua opvattingen staat de Christen Unie (behalve het gedeelde geloofsgoed) haaks op de SGP. Ze willen een socialistisch christelijk geluid laten horen.
Het voordeel van gelovige mensen is dat ze behoorlijk voorspelbaar zijn in hun gedrag en uitspraken. Wel zijn ze beperkt in liberale keuzes. (denk aan abortus- & euthanasie-regelgeving) Een toneelstukje dat zit niet in. Ik denk dat ze emotioneel persoon is, die geleerd heeft dat stukje voor zichzelf te houden. Van nature is Mirjam Bikker dus niet ego gedreven, wat ook verfrissend kan zijn. Je bent op je best als je jezelf bent, maar of dat in Den Haag werkt? Het voordeel van haar lievige hoofd is dat de ander het gedaan heeft als er lelijk gedaan wordt tegen haar.
Mijn Tip: Kennis is 1 (daarvoor wordt ze gewaardeerd bij collega’s), maar performen is 2. In dat laatste moet ze nog groeien. Iets meer dominantie in de uitstraling zou haar helpen, dan hoeft ze minder hard te werken. Hoge status kleding en veel paars of diep groen. Vrouwelijk en opstaande kraag (kracht van militair uniform maar dan heel vrouwelijk) voor meer kracht en toch zichzelf blijven.
ESTHER OUWEHAND
De voorvrouw van de PvdD werd geboren in Katwijk. Na het vwo studeerde ze Beleid, Communicatie & Organisatie aan de VU Amsterdam. Eerst had ze een apolitieke carrière in de marketing bij Sanoma Uitgevers is Ouwehand. Sinds de start in 2002 is ze betrokken bij de Partij voor de Dieren, waarvoor zij in 2004 coördinator werd van het partijbureau en sinds 2006 in de Tweede Kamer zit. De partij is sindsdien consequent gegroeid, hoewel het binnen de gelederen behoorlijk kon donderen. Daar kwam afgelopen jaar veel van naar buiten en nog steeds zijn de gelederen niet helemaal gesloten. Dat werkt uiteraard negatief in op de geloofwaardigheid van Esther Ouwehand, die overigens bij de leden zeer geliefd is.
Mijn tip: Ook Esther moet voor meer kracht kiezen in haar performance. Haar half geloken ogen zijn een teken dat ze moeite heeft te kijken naar de narigheid in de wereld. Ze is niet voor niks een idealiste. Consequent colbertjes dragen, haren opsteken en misschien wat stoere (vegan edoch vrouwelijke) laarzen, zouden daaraan kunnen bijdragen. Dat ze populair is bij de partijleden is een goed begin, nu moet Esther nog kracht tonen naar andere potentiële kiezers, door zich bijvoorbeeld uit te spreken tot samenwerking met andere groene partijen. Met andere woorden: wat minder idealisme en wat meer realisme uitstralen. Ze zal straks de degens moeten kruisen met Caroline van der Plas die alles vertegenwoordigt waar de Partij voor de Dieren van gruwt.
DILAN YESILGOZ
De opvolger van Rutte heeft een vrouwelijke en mannelijke mix. Met haar kleding ligt de nadruk op vrouwelijk. Haar uitstraling en uitspraken zijn stevig. Een intelligente politica met een sterk gevoel voor rechtvaardigheid. Dilan Dilan Yeşilgöz had een eigen bedrijf en is het levende bewijs dat je als Turkse in Nederland veel kan bereiken. Ze komt op voor LHBTI-ers en de westerse democratie door zich o.a. sterk uit te spreken tegen straatintimidatie. ‘Een pitbull met empathie‘ wordt ze wel genoemd. Door haar Turkse roots en woordvoerdersachtergrond, kan ze in de media uitspraken doen waar een geboren kaaskop niet mee wegkomt. Heel handig in deze gevoelige tijden. Haar ervaringen bij GL-PvdA en SP hebben haar een kijkje in de keuken van collega-partijen gegeven. Ze kleedt zich smaakvol en professioneel
Mijn tip: maak verbinding en maak je sterk als spreekbuis voor de immigranten in Nederland, die een succesvol, vreedzaam leven willen leiden en last hebben van het slechte imago van een deel van hun groepsgenoten, die de discriminatiekaart trekken. En ook Dilan mag zich mijns inzien krachtiger kleden. Ze is een frêle verschijning, dus kan ze veel hebben.
