Gisteren zag ik het weer in de rijen voor de kassa bij de Lidl. Mensen met hun winkelwagentjes vol met gesealde sixpacks water. Voor bij sportwedstrijden of voor op kantoor. Begrijpelijk, maar slim is het niet. Het water uit de kraan is goedkoper en stukken gezonder dan het water uit die plastic PET-flesjes.

In weinig landen zijn de normen en de controles op kraanwater zo streng als in Nederland. Alle waterbedrijven hebben daarnaast vaak zelf nog striktere drempelwaarden om er zeker van te zijn dat ze ruim binnen die wettelijke vereisten blijven. Kraanwater is daarmee strenger gecontroleerd dan voedingsmidden. Het moet aan honderden eisen voldoen, vele malen meer dan bijvoorbeeld flessenwater. Belangrijk? Ja zeer. De volksgezondheid valt of staat met schoon drinkwater.

Egyptenaren

Waarschijnlijk waren de Egyptenaren het eerste volk dat zo’n 7000 jaar terug, ontdekte dat goed drinkwater te vinden is door diep in de grond te gaan. Dus groeven zij de eerste waterputten. Ook zorgden ze ervoor dat mensen uit een streek er toegang toe hadden . Dat deden ze odor gleuven in rotsen te hakken of geulen in het zand te maken. Later werden holle palmbomen gebruikt om het water te transporteren. In China en Japan hadden ze een soortgelijk systeem: daar gebruikten ze buizen gemaakt van bamboe.

Romeinen

De Romeinen pakten met name het vervoeren van water groots aan. Zij vonden schoon water een burgerrecht. Om een stad als Rome van water te voorzien, bouwden zij daarom hun beroemde aquaducten (11 stuks met een totale lengte van 480 km) die schoon water vanuit de bergen, naar onder anderen de fonteinen in de stad brachten.

Bier

Na de val van het Romeinse Rijk werd er minder aandacht aan schoon drinkwater besteed. De aquaducten, die ook in andere landen gebouwd waren, werden hierdoor slecht onderhouden. Mensen vielen daarom terug op bijvoorbeeld water uit waterputten en uit rivieren. Zelfs water uit grachten werd gedronken, terwijl die tevens als als riool gebruikt werden en om industrieel gebruikt water af te voeren. Omdat dat zo ongezond was, dronken veel mensen in die tijd bier in plaats van water. Bier wordt tijdens het productieproces namelijk verhit, waardoor er minder bacteriën en virussen in zaten.

19e eeuw

Toen de steden snel begonnen te groeien en er veel epidemieën uitbraken (o.a. polio, dysenterie, tyfus, cholera) werden rond 1850 de eerste plannen gesmeed werden om schoon drinkwater naar de steden te vervoeren. Dit werd eerst gerealiseerd in Amsterdam, waarna er ook waterleidingen in andere delen van het land werden aangelegd.

20ste eeuw

Tussen 1920 en 1930 kwamen in alle provincies provinciale waterleidingverordeningen om de kwaliteit van het drinkwater te waarborgen. In 1913 werd het Rijksinstituut voor de Drinkwatervoorziening (RID) opgericht. In 1949 was driekwart van de Nederlanders aangesloten op de waterleiding en in 1960 bijna iedereen.

21ste eeuw

Waarom kopen we anno nu dan water in de supermarkt dat ongeveer 100x zo duur is als dat van thuis en zeker niet gezonder is voor ons, maar juist wel belastender is voor het milieu? Omdat we berichten lezen over van alles wat er in ons drinkwater is terecht gekomen, zoals hormonen die middels pilslikkende vrouwen in het milieu belanden, resten farmaceutica en last but not least: restjes coke van de snuivende medemens. Echter: al deze zaken zitten ook in water dat uit diepe bronnen wordt gehaald. Alle cijfers en onderzoeken wijzen uit de ‘gemeentepils’ het beste is, maar ons gevoel overheerst en geeft de doorslag. Met dank aan de goede marketing van de frisdrankindustrie. Een trend die startte in de jaren ’70 toen zij beseften dat er meer nodig is dan cola, sinas en cassis. Sindsdien verkopen ze gebotteld water. Vergezeld van marketingcampagnes ter waarde van miljarden euro’s. Eerst vooral uit glazen flessen, de laatste 25 jaar helaas steeds vaker uit plastic flessen.

BPA-vrij

Deze bevatten echter chemische stoffen die in de vloeistof (water of limonade) terecht kunnen komen, zoals BPA, een afkorting voor Bisfenol A, dat gebruikt wordt om kunststoffen flexibel te houden. Onder normale omstandigheden gaat dit om kleine hoeveelheden. Maar bij hoge temperaturen, zoals afgelopen zomer, neemt dit al toe. Ook koolzuurhoudend water of limonade of zure dranken zoals vruchtensappen kunnen ervoor zorgen dat er meer stoffen vanuit het plastic flesje in het drinken terechtkomen.

Mijdt de tuitjes

Je waterflesje elke keer hervullen vanuit de kraan of vanuit een grote watercooler lijkt wellicht zeer hip, bewust en duurzaam. Maar hoe vaker je dat PET-flesje gebruikt, des te meer van de schadelijke stoffen je naar binnen krijgt. Daarbij bevat het miljoenen bacteriën als het niet vakkundig schoongemaakt wordt. Vooral op uittrekdoppen (die met zo’n tuitje) zitten er veel, omdat die lastig schoon te spoelen zijn. Gelukkig kunnen deze bacteriën weinig kwaad, zolang ze van jezelf afkomstig zijn. Het zijn maaltijdresten en speeksel en de kans dat je daar ziek van wordt is klein. Maar aan elkaars flesjes lurken of eruit schenken is bepaald geen goed idee.

Plastic soup in je buik

De waterindustrie wil het ons graag doen geloven, maar van alle petflessen worden er maar 3 van de 10 gerecycled. 7 flesjes belanden op de afvalberg of eindigen ergens in een oceaan. Aan o.a. de universiteit van Gent werd berekend dat we samen met de vis die we eten, nu al jaarlijks 11.000 microplastics mee binnenkrijgen. Jawel uit de bekende plastieken soep. En om een waterfles te maken, is weer extra water nodig. Het proces om 1 liter water in een plastic fles te krijgen, kost 3 tot 6 liter aan water. En 6 kleine plastic flesjes vragen natuurlijk ook alweer meer dan ene grote. Het lijkt er dus op dat plastic flessen sowieso slechter voor het milieu zijn dan de glazen flessen. Maar dat is niet helemaal waar. Het is zeker gezonder, maar glas is weer zwaarder (dus duurder) om te transporteren en het spoelen en recyclen kosten meer water en energie.

De dorstige aarde

En wat vindt Moeder Aarde er zelf van? De winning voor het flessenwater heeft veel impact op het ecosysteem waar het uitgehaald wordt. Dat zorgt voor droogte in onder andere de rivieren en meren die gevoed worden met dat grondwater. Het aftappen van smeltwater is al niet veel beter, omdat dat het water uit het ecosysteem haalt en een nadelige invloed heeft op onder andere de lokale biodiversiteit.

De slotsom

Gekochte flesjes water belasten het milieu 33 x meer dan zelf thuis getapt kraanwater. Omgerekend is het voorts 100 x zo duur. Daarbij krijg je in het flessenwater gratis ‘weekmakers’ mee, maar dat is dus iets wat je niet moet willen. Koop dus een goede waterfles BPA- en BPS-vrij. Datzelfde geldt voor bidons, plastic bewaarbakjes, waterfilterkannen, waterkokers en ook babyflessen. Stop er wat tijd in, in plaats van geld. Een kleine investering in een goede waterfles en deze dagelijks vullen met je eigen kraantjeswater is het goedkoopste en het gezondste!