Veel berichten deze week in de media waar mijn maag van omdraait. Vooral als het om geweld gaat. We kunnen vloeken dat we in een Big Brother-maatschappij leven, maar ondertussen leveren die CCTV-beelden wel bewijs op.
Zo was daar het beeld van het hoofd van Jamie Vaes dat door haar ‘geliefde’ tussen portier en auto gekneld werd. Gatver. En toen moest ik nog gaan vernemen dat er een of andere Franse voetballer is, die zijn katten thuis gebruikt als oefen- (lees: schop-) materiaal. Kurt Zouma is de naam en gelukkig was iemand zo slim dit vast te leggen. Meneertje de topvoetballer was pissig, omdat de Bengaal rommel had veroorzaakt in zijn villa.
Dierenartsen
Vaak beginnen mensen- en kinderenmishandelaars met (huis-)dieren. Daarom worden dierenartsen al sinds 2011 opgeroepen om onmiddellijk aan de bel te trekken als zij mishandeling constateren bij hun gevederde of behaarde patiënten. Deze zogenaamde meldcode werd destijds in het leven geroepen door het ministerie van Landbouw en de Koninklijke Nederlandse Maatschappij voor Diergeneeskunde (KNMvD). In huishoudens waar dieren worden mishandeld blijkt relatief vaak tevens sprake te zijn van geweld tegen mensen.
Het dier als wapen in de strijd
Amerikaans onderzoek wees al eens uit dat de helft van de daders van schietpartijen op scholen als kind dieren martelde. En voor een studie van de Universiteit Utrecht en hulpverlenings-organisatie Kadera, werden 162 vrouwelijke huisdiereigenaren tussen de 20 en 59 jaar uitgekozen. Ook spraken de onderzoekers met personen die in opvangcentra verbleven, als slachtoffer van (ex) partnergeweld. Daarnaast werd er met mensen gesproken die totaal geen geweld meemaakten. Van de eerste groep zei 54,9% dat de partner ooit een dier mishandelde of doodde, terwijl dit in de controlegroep bleef steken op 5,4%. Een pleger kan het dier mishandelen, als wapen inzetten (een hond commanderen om iemand te verwonden) of als chantagemiddel gebruiken om een slachtoffer te bedreigen, manipuleren, controleren, vernederen, angst toe te brengen of te dwingen in de relatie te blijven. Om die reden kunnen slachtoffers van huiselijk geweld bij de Blijf-groep ook terecht met hun huisdieren.
Vol
Sinds deze winter kennen die opvanglokaties een extra hoge druk. Enerzijds omdat de cliënten heel vaak niet kunnen uitstromen vanwege de krapte op de huizenmarkt. Anderzijds is ook hier de coronacrisis debet aan. Aan de basis van huiselijk geweld liggen vaak factoren als stress, macht, controle, verstoorde relaties en slechte gezinsdynamieken, valt te lezen in een rapport van de European Family Justice Center Alliance. Die factoren kunnen worden versterkt door rampen en crises. Maar een toename in het aantal incidenten betekent niet per definitie een toename in het aantal meldingen. Slachtoffers kunnen bijvoorbeeld niet weglopen van de pleger(s) en hebben volgens genoemd onderzoek vaker het gevoel dat de professionals geen tijd voor hen hebben, maar alleen voor ernstige of acute gevallen. Dit beeld kan bevestigd worden door berichtgeving over druk op de zorg.
Coronahonden
Het werkt beide kanten uit. Over het algemeen blijkt het zo te zijn dat wanneer in een gezin mensen mishandeld worden, de dieren ook gevaar lopen. Het zou mij dus niet verwonderen als ook het geweld op dieren is toegenomen in afgelopen coronajaren. Niet alleen was er meer, vaker en ernstiger huiselijk geweld, er werden ook nog eens meer honden en katten aangeschaft. Impulsief, want als je zo vaak thuis bent is dat erg gezellig, maar wat nou als iedereen weer naar school en werk is en Max de Deense dog mega-drollen op het Perzische tapijt heeft achtergelaten? Voor alle duidelijkheid: ook een Chihuahua moet een paar keer per dag de tuin in en nog beter een eind lopen.
Hondenmoord
Dierenmishandeling hangt eveneens vaak samen met mensenhandel, gedwongen prostitutie en uitbuiting door ‘pooierboys’. Puppy’s worden bijvoorbeeld gebruikt om slachtoffers eerst te paaien en dan te chanteren. “Als je niet doet wat ik zeg, maak ik je hondje dood.” En helaas worden deze beestjes dan ook gedood om maar zo afschrikwekkend mogelijk over te komen.
CSI Animals
Monique Verkerk is forensisch dierenarts. Ze onderzoekt dieren die onder verdachte omstandigheden zijn gestorven. “Het is elke keer weer een verrassing wat je gaat vinden”, zegt Verkerk bij NH Nieuws. “Soms begrijp je niet waar mensen toe in staat zijn, maar het gebeurt dus wel.” Binnen het Forensisch Dierenonderzoek behandelt Verkerk ongeveer 100 zaken per jaar in haar vrije tijd. In 90% van die zaken zijn dat onderzoeksvragen van de politie”, zegt Anouk Duijnker, operationeel specialist diergerelateerde criminaliteit bij de politie. “Dan kan het gaan over verwaarlozing, mishandeling, vergiftiging of bijtincidenten. Het is voor ons belangrijk om de feiten te onderbouwen. Het is het leggen van een puzzel waar Monique ons mee helpt.” Verkerk zelf: “Ons onderzoek moet ook een preventieve werking hebben. Mensen moeten weten dat we nu onderzoek doen, je komt er niet meer mee weg. De straffen in Nederland zijn niet zo hoog dat je het daar voor moet doen, maar het gaat erom dat dit niet mag worden herhaald. Het moet niet zo zijn dat als je je hond zat bent, dat je hem wegdoet en dan gewoon een nieuwe kan halen.”
Hoe eerder gesignaleerd, hoe beter
De relatie tussen dierenmishandeling en huiselijk geweld is dermate sterk dat signalen van dierenmishandeling als een ‘early warning sign’ kunnen worden beschouwd in de ontwikkeling van psychopathologie van kinderen en volwassenen. Het is dus van het grootste belang dat het in een vroeg stadium wordt opgespoord en gemeld. Medewerkers van dierenambulances en dierenartsen worden opgeroepen om bij meldingen van dierenmishandeling tevens te letten op de eventuele aanwezigheid van menselijk leed. Als er bij een dier op basis van lichamelijke afwijkingen een vermoeden van mishandeling ontstaat, is het voor dierenartsen soms lastig om hiervan bij de geëigende instanties, zoals bijvoorbeeld de politie melding te maken. Dit omdat er vaak twijfel is of het inderdaad gaat om een geval van dierenmishandeling. Het Landelijk Expertisecentrum Dierenmishandeling (LED) heeft een beveiligde website waar dierenartsen, eventueel anoniem meldingen kunnen doen.
Een ieder die vermoedens heeft van door mensen veroorzaakt dierenleed kan dit anoniem melden op deze speciale pagina van de politie. Voor het niet-anoniem melden en voor alle andere soorten van spoedhulp aan dieren kun je bellen of facetimen met 144.
Ben je terecht gekomen in een ongewenste situatie waar je alleen niet meer uitkomt? Denk je erover om (professionele) hulp in te schakelen, maar wil je je huisdier niet achterlaten? Is er geen andere plek waar jij je beste maatje kunt onderbrengen? Kijk dan op de website van Mendoo.nl of bel bij spoed 0640261435.